سخت افزار

[soooot]

تفاوت Static Ram و Dynamic Ram

حافظه يك از مهمترين عناصر سخت‌افزار استفاده شده در كامپيوتر است. بدين منظور از حافظه‌ها مختلف و با فنار‌ها متفاوت استفاده مي‌گردد. حافظه‌ها «ايستا» (Static) و «پويا» (Daynamic)، دو نمونه متدوال در اين زمينه مي‌باشند. كامپيوتر شما ممكن است هم دارا حافظه static و هم dynamic باشد. از حافظه‌ها فوق با توجه به تفاوت مشهود قيمت آنان با اهداف متفاوت استفاده مي‌گردد. با بررس نحوه عملكرد هر يك از تراشه‌ها حافظه static و dynamic، مي‌توان به تفاوت‌ها موجود و علت اختلاف قيمت آنان، بيشتر واقف گرديد.

Dynamic RAM ، متداول‌ترين نوع حافظه در حال حاضر محسوب مي‌گردد. درون يك تراشه dynamic RAM، هر سلول حافظه صرفا يك بيت اطلاعات را در خود ذخيره نموده و از دو بخش اساس تشكيل مي‌گردد: يك ترانزيستور و يك خازن. به منظور ذخيره ميليون‌ها سلول حافظه بر رو يك تراشه از تعداد انبوه ترانزيستور كوچك و خازن استفاده مي‌گردد. خازن مسووليت نگهدار صفر و يا يك را برعهده داشته و ترانزيستور به منزله يك سوئيچ است كه مدار كنترل بر رو تراشه را به منظور خواندن خازن و يا تغيير وضعيت آن، مديريت مي‌نمايد. خازن را مي‌توان به منزله يك سطل كوچك در نظر گرفت كه قادر به ذخيره الكترون‌ها مي‌باشد.

به منظور ذخيره ساز مقدار يك در حافظه، مي‌بايست سطل فرض از الكترون‌ها پر گردد و برا ذخيره مقدار صفر، اين سطل مي‌بايست خال گردد. مهمترين مشكل سطل فرض، وجود نشت و يا سوراخ در آن است كه باعث مي‌گردد پس از گذشت مدت زمان مشخص، خال گردد. در مدت زمان كمتر از چند ميل ثانيه، يك سطل پر از الكترون، خال مي‌گردد. به منظور نگهدار وضعيت خازن و ذخيره ساز مقدار يك قبل از تخليه خازن، مي‌بايست پردازنده و يا كنترل كننده حافظه، خازن را شارژ نمايند. بدين منظور كنترل كننده حافظه، حافظه را خوانده و آن را مجددا” بازنويس مي‌نمايد.

فرآيند فوق كه به Refresh معروف است به صورت اتوماتيك در هر ثانيه، هزاران مرتبه تكرار مي‌گردد. علت نامگذار اين نوع از حافظه‌ها به dynamic به مفهوم فرآيند Refresh برمي‌گردد.حافظه‌ها dynamic، مي‌بايست به صورت پويا بازخوان و بازنويس گردند و گرنه تمامي‌اطلاعات موجود در آنان از بين خواهد رفت. علاوه بر موارد فوق، عمليات Refresh زمان خاص خود را داشته و باعث مي‌گردد سرعت آنان، كاهش يابد.

Static RAM از يك تكنولوژ كاملا متفاوت با dynamic RAM، استفاده مي‌نمايد. در حافظه‌ها static از يك نوع فليپ فلاپ خاص كه هر يك از بيت‌ها حافظه را در خود نگهدار مي‌نمايد، استفاده مي‌گردد. يك فليپ فلاپ برا هر سلول حافظه از چهار تا شش ترانزيستور استفاده مي‌نمايد. در اين نوع حافظه، ضرورت به عمليات Refreshing، نبوده و بديه است كه سرعت آنان در مقايسه با حافظه‌ها dynamic به‌مراتب بيشتر مي‌باشد. با توجه به اين كه اين نوع از حافظه‌ها دارا بخش‌ها و عناصر بيشتر مي‌باشند، يك سلول حافظه Static فضا به‌مراتب بيشتر را نسبت به يك سلول حافظه dynamic بر رو تراشه، اشغال خواهد كرد. بنابراين شما حافظه كمتر را در هر تراشه خواهيد داشت و بديه است كه قيمت آنان نيز افزايش خواهد يافت (ميزان حافظه قابل استفاده بر رو هر تراشه(.

با توجه به موارد اشاره شده، حافظه‌ها Static سريع و گرانقيمت و حافظه‌ها dynamic ارزان و كند مي‌باشند. از حافظه‌ها Static به منظور ايجاد حافظه‌ها Cache ريزپردازنده (حساس به سرعت) و از حافظه‌ها dynamic به منظور فضا ذخيره‌ساز اصل در سيستم‌ها، استفاده مي‌گردد

[soooot]

چيزي شبيه موش

اگر شما از كاربران رايانه هستيد، تقريبا مي توان گفت محال است با اين وسيله جانبي رايانه سروكار نداشته باشيد.
شايد خيلي وقتها به دليل مشكلاتي كه ايجاد كرده ، خيلي عصباني شده باشيد و يا وقتي كه خيلي هم خوب كار مي كند، كار خوب آن را درنيابيد.
به هر حال ، اين وسيله سخت افزاري ، آنقدر مهم است كه تقريبا براي انجام كوچكترين كاري ، بايد با آن كار كرد. بسياري از شركتهاي بزرگ رايانه اي در سراسر دنيا، محصولات جديدي از اين وسيله ارائه مي دهند كه در اين ميان ، مي توان به محصولات مايكروسافت اشاره كرد.
موس يا موشواره ، آنقدر مهم و حساس شده كه بحث قابل توجهي را در بازار به خود اختصاص داده است. با توضيحات ما براي خريد موس با خيال راحت اقدام كنيد.


سال 1963 داگلاس انگبارت موس را در يك موسسه تحقيقاتي اختراع كرد. نام اين موسسه استانفورد بود، ولي بعد از چند سال يعني سال 1970 شركت زيراكس كاليفرنيا با رهبري جك هالي و با كمك نمونه ساخته شده از سوي داگلاس موفق شد موسي طراحي كند كه كارآيي بالايي داشت.
اين روند ادامه پيدا كرد تا سال 1982شركتي به نام موس سيستم ابتدايي ترين موس را براي رايانه هاي شخصي آي.بي.ام توليد كرد.
البته قطب بدون انكار رايانه يعني مايكروسافت هم در سال 1983موس 2كليد خود را به جهانيان عرضه كرد. البته در آن زمان به دليل كم بودن وسعت كار با رايانه ابتدا مفهوم موس درك نمي شد و جايگاهي نداشت ، ولي با ورود برنامه هاي آفيس و برنامه هاي مشابه، كاربران فهميدند موس به آنها كمك خواهد كرد كارها سريع تر پيش رود.
با عرضه موس ، كاربران قادر به استفاده از سيستم و نرم افزارهاي مورد نظر خود با سهولت بيشتري مي شوند. امروزه موس داراي جايگاه خاص خود است.




روند شكل گيري موس
در سيستم هاي اوليه ، نيازي به استفاده از موس احساس نمي شد، چون رايانه هاي آن زمان داراي اينترفيسي مشابه ماشين هاي تله تايپ يا كارت پانچ براي ورود اطلاعات بودند. ترمينال هاي متني اوليه ، چيزي بيش از يك تله تايپ شبيه سازي شده نبودند.
چندين سال طول كشيد تا كليدهاي پيكاني در اغلب ترمينال ها مورد استفاده قرار گرفتند. مدادهاي نوري براي ساليان زيادي روي ماشين هاي متفاوت ، به عنوان دستگاه اشاره اي استفاده مي شدند.
زماني كه موس همراه رايانه هاي مكينتاش ارائه شد، يك موفقيت بزرگ به دست آمده بود. عملكرد موس كاملا طبيعي بود.
قيمت ارزان و فضاي زيادي را اشغال نمي كرد. همزمان با حمايت سيستم هاي عامل از موس ، استفاده از موس رشد بيشتري پيدا كرد. زماني كه ويندوز 3/1 از يك رابط گرافيكي به عنوان استاندارد استفاده كرد، موس به عنوان يك وسيله و اينترفيس بين انسان و رايانه ، جايگاه خود را كسب كرد.


كالبد شكافي موس
موس تقريبا جزو ساده ترين سخت افزارهاست ، ولي معرفي بخشهاي مختلف آن خالي از لطف نيست. مهمترين هدف هر نوع موس ، تبديل حركت دست به سيگنال هايي است كه رايانه قادر به استفاده از آنهاست.
قاب موس همان شكل ظاهري موس است كه مشاهده مي كنيد و قطعات داخلي را محافظت مي كند و از يك جهت بسيار اهميت دارد و آن نوع معماري موس است كه بايد طوري باشد كه انگشتان دست دچار خستگي نشوند.
قطعه بعدي موس يك گوي يا گردي است كه مخصوص موس هاي تقريبا قديمي است و وقتي شما موس را روي سطحي حركت مي دهيد، آن گوي هم همان طور حركت مي كند؛ لازمه حركت خوب و بدون اشكال گوي ، تميزي سطحي است كه موس روي آن قرار دارد.
معمولا گوي ها، لاستيكي با مركزي فلزي هستند. غلتك يكي ديگر از بخش هاي مهم موس است. غلتك ها به صورت قائم قرار دارند و تمام جهت هايي را كه موس مي تواند طي كند، حمايت مي كنند تا حركتي از ديد موس پنهان نماند.
درواقع 2غلتك در ساختار موس وجود دارند، كه يكي از آنها قادر به تشخيص حركت در جهت افقي است و غلتك دوم 90درجه نسبت به غلتك اول جهت يابي شده تا حركت عمودي را تشخيص دهد.
هر كدام از غلتكهاي موس به چرخي وصل هستند. به اين ترتيب ، غلتك ها همزمان با گوي تكان مي خورند و با حركت خود، چرخهاي متصل به انتهاي خود را نيز مي چرخانند. بخشهاي ديگري هم در ساختار همين موس كوچك وجود دارد، كه توضيح درباره آنها در اينجا نمي گنجد.


موس ليزري (نوري)
همزمان با رشد فناوري مرتبط با موس استفاده از موس هاي نوري از اواخر سال 1999 مطرح شد. موس نوري با استفاده از يك دوربين كوچك در هر ثانيه 1500 تصوير مي گيرد.
اين نوع موس ها در هر محل مسطحي قابل استفاده هستند. موس داراي يك LED قرمز رنگ است كه باعث تشعشع نور درون يك سنسور CMOS مي گردد.
سنسور فوق هر تصوير را براي تجزيه و تحليل در اختيار پردازنده سيگنال هاي ديجيتال DSP قرار مي دهد. DSP با سرعت 18 ميليون دستورالعمل در ثانيه عمليات خود را انجام مي دهد.
DSP قادر به تشخيص الگوهاي موجود در تصاوير است و نحوه تغيير الگوهاي فوق را با تصاوير قبلي مقايسه خواهد كرد. با توجه به بررسي دامنه تغييرات موجود الگوها روي دامنه اي از تصاوير، DSP قادر به تشخيص ميزان حركت موس است و پس از تشخيص فوق مختصات مربوطه را براي رايانه ارسال مي دارد.
رايانه مكان نما Cursor را در مختصات مربوطه روي صفحه نمايشگر قرار خواهد داد. عمليات فوق در يك ثانيه صدها مرتبه تكرار مي شود. موس نوري نسبت به موس معمولي مزاياي متعددي دارد: بدون نياز به قطعات مكانيكي ، احتمال خرابي در آن كمتر است.
گرد و غبار تاثيري در عملكرد موس نخواهد داشت. دقت بالايي دارد و پاسخهاي مناسب تري را باعث مي شود. نيازي به Mouse pad نخواهد داشت.


راهنماي خريد
ابتدا بايد تعيين كنيد چه موسي نياز داريد. موس هاي مكانيكي به علت دردسرهاي زياد امروزه كمتر خريداري مي شوند و از موس هاي نوري بيشتر استفاده مي شود، چرا كه همه جا و راحت كار مي كنند و دقت حركت بسيار بيشتري دارند و شما حتي مي توانيد در برنامه هاي گرافيكي روي پيكسل ها هم در مقياس بالا با موس نوري حركت كنيد.
بعد از انتخاب نوع موس بايد رابط درگاه سريال آن را مورد ارزشيابي قرار دهيد. امروزه 2 نوع استاندارد پيش رو داريم.
بيشتر رايانه ها از رابط 9پايه اي دي استفاده مي كنند، ولي در برخي رايانه ها از رابط 25پايه اي بهره برده مي شود ؛ چون در برخي رايانه ها رابط 9 پايه اي موجود نيست و در برخي درگاه سريال كام يك 25 پايه اي است ، ولي اگر موس سازگاري نداشت ، مي توانيد از تبديل گرها بهره ببريد، كه در بازار موجود است.
مايكروسافت و استارك عقيده دارند تغييرات جديد در ابزارهاي ورودي اين امكان را به مشتريان خواهد داد، تا سيستم هاي روميزي خود را مطابق شخصيت خود برپا كنند.
نام فيليپ استارك در دنياي طراحي داخلي و صنعتي به عنوان كسي كه چشمانش به دنبال تغيير وسايل بسيار رايج و روزمره است ، همواره شنيده مي شود ؛ از طراحي ساعتهاي فسيلي تا كفشهاي پوما!
اين بار طرح جديد او يك موس است و مايكروسافت در راستاي تغيير شكل ابزارهاي ورودي به همراه استارك اقدام به توليد آن مي كند.
اين موس جديد كه S+ARCK نام دارد، داراي 2كليد است كه از جلو تا انتهاي موس كشيده شده اند و مابين آنها يك باريكه نوراني به رنگهاي آبي يا نارنجي وجود دارد كه مبدا فكر آن نيمكره هاي مغز انسان و جريان حيات مابين آنهاست.
STARCKحدود 35دلار قيمت دارد كه از گران ترين موس مايكروسافت 20 دلار ارزان تر است و با پورت USBبه رايانه متصل مي شود و عمر باتري آن 3ماه بيش از موس هاي رقيب است.

[soooot]

آشنايي با
Digital Video Disc

DVD چيست؟
اين سه حرف زماني علامت اختصاري ديسك ويديويي ديجيتال Digital Video Disc بود. اما امروزه فقط DVD است، در واقع نسل بعدي فن آوري ذخيره سازي ديسك نوري است.
DVD لوح فشرده اي است كه از ظرفيت بسيار بالايي برخوردار مي باشد و مي تواند مانند نوار ويدئويي (VHS) فيلم را در خود ذخيره نمايد و نسبت به سي دي هاي صوتي و كامپيوتري برتري دارد.
هدفي كه DVD دنبال نموده، اين است كه همه سرگرمي هاي خانگي رايانه اي، اطلاعات رايانه اي و اطلاعات تجاري و كاري را با يك فرمت واحد ديجيتال ذخيره كند، تا بتواند جايگزين سي دي هاي صوتي، نوار ويدئويي، ديسك ليزري، بازي هاي رايانه اي و ساير موارد بشود.
امروزه DVD از بيشترين پشتيباني شركت هاي الكترونيكي، نرم افزاري و استوديوهاي بزرگ صوتي و تصويري بر خوردار است.
با چنين پشتيباني بزرگ و بي سابقه اي، DVD بدل به موفق ترين كالاي مصرفي الكترونيكي در دوران كوتاه پيدايش خود مي باشد.
DVD فرمتي است كه اوايل براي فيلم هاي سينمايي ظاهر شد و كيفيت بهتري نسبت به VHS داشت. در واقع فناوري مورد استفاده در، DVD ليرز قرمز (با طول موج635 يا650 نانومتر) و فشرده سازي MPEG2 است.
اولين دستگاه هاي DVD در نوامبر سال 1996 در ژاپن و در مارس سال 1997 در آمريكا ساخته شد. توشيبا، پايونير، پاناسونيك،هيتاچي و سوني اولين سازندگاني بودند كه دستگاه هاي DVD- ROM را در ژانويه سال 1997 به بازار عرضه كردند.
امروزه بيش از دويست نوع دستگاه هاي صوتي و تصويري DVD در بازار دنيا موجود است، هر چند كه اين دستگاهها از كيفيت مشابه و استانداردي برخوردار نيستند.

ويژگي هاي DVD چيست؟
-DVD بيش از دو ساعت فيلم ويدئويي را با عالي ترين كيفيت ذخيره مي كند. (البته يك DVD دو طرفه (دولايه) مي تواند هشت ساعت فيلم ويدئويي با كيفيت عالي را در خود ذخيره كند).
- فيلم هاي Wide Screen استاندارد پشتيباني مي كند.
- قابليت انتخاب نه زاويه دوربين از زاويه ديدهاي مختلف هنگام اجرا را دارا مي باشد.
- مقدار ظرفيت DVD برابر7/4 گيگابايت در هر لايه ديسك است. (با در نظر گرفتن اين كه لايه بالايي نيمه شفاف است وليزر بر روي لايه پاييني دوم نيز تاثير مي گذارد، بنابراين مقدار ظرفيت تا 9 گيگابايت افزايش مي يابد.)

مشكلات DVD چيست؟
- سالها طول خواهد كشيد تا فيلم ها، كليپ ها، برنامه هاي ويدئويي و نرم افزارهاي رايانه اي به طور وسيع به صورت DVD در اختيار همگان قرار گيرد.
- پاره اي ابهامات در مشخصات فني اجرا كننده ها و ناكافي بودن آنها و همين طور ديسك ها باعث نارسايي ها مي شود كه بعضي از ديسك ها يا به طور كامل اجرا نمي شوند و يا اصلاً روي بعضي اجراكننده ها عمل نمي كنند.
- دستگاه هاي ضبط DVD هنوز بسيار گران قيمت هستند.
- به اين علت كه DVD از سيستم فشرده سازي ديجيتال با كيفيت عالي استفاده مي كند، در نتيجه منابع اصلي صوتي و تصويري كه با كيفيت پاييني تهيه شده باشند در DVD مشكل خواهند داشت.
- تعداد بسيار كمي از اجرا كننده هاي DVD مي توانند با سرعت نرمال فيلم را به عقب بر گردانند.

ميزان كيفيت DVD تا چه ميزان است؟
DVD قادر است كيفيت تصويري نزديك به كيفيت برداشت فيلم در استوديو را ارائه دهد و حتي بهتر از سي دي هاي صوتي، اما به هر حال اين كيفيت بستگي به عوامل متعددي در توليد دارد. به موازات پيشرفت فناوري فشرده سازي اطلاعات، ما شاهد هستيم كه هر مقدار كيفيت افزايش يابد قيمت نيز افزايش مي يابد و هر ميزان هزينه توليد كاهش يابد، ديسك ها با كيفيت پايين تري به بازار مي آيند.
در چنين ديسك هاي DVD از سيستم فشرده سازي MPEGI كه چيزي در حد فيلم هاي VHS است به جاي MPEG2 استفاده مي شود. (ويدئوهاي DVD به طور معمول از روي نسخه اصلي استوديو در فرمت MPEG2 استفاده مي شود.) هر ميزان كه فناوري فشرده سازي MPEG پيشرفت كند، كيفيت هاي برتري به دست خواهد آمد.

از چه نرم افزارهايي براي اجراي DVD مي توان استفاده نمود؟
اگر نرم افزار خوبي در دست داشته باشيد، مي توانيد بهره بيشتري از DVD بگيريد. به طور معمول از چند نرم افزار رايج براي اجرايDVD استفاده مي شود. (البته ممكن است، شما از برنامه ديگري نيز جهت ضبط و يا اجراي دي وي دي استفاده كنيد.)
اما در هر صورت برنامه Media Player – Jet Audio و برنامه Xing DVD, Power DVD در بين كاربران از محبوبيت بيشتري برخوردارند. (فراموش نكنيد كه نوع ويندوز و نسخه برنامه مورد استفاده شما نيز در اجراي DVD مهم مي باشد.)

[soooot]

آشنايي با طرز كار اسپيكر

بعد از پشت سر گذاشتن يك روز پركار و خسته كننده ، پاي رايانه نشسته ايد و ايميلهايتان را چك مي كنيد .
اسپيكر رايانه تان روشن است و صداي دلنشين يك موسيقي آرام ، خستگي را از تنتان بيرون مي كند .
تا به حال فكر كرده ايد اين اسپيكرها كه اين قدر به آنها مديون هستيد، چگونه كار مي كنند؟ !
تا پايان اين مقاله ما را همراهي كنيد تا سر از كار آنها درآوريم .
طرز كار اسپيكر رايانه هاي ما دقيقا مشابه طرزكار بلندگوي سبزي فروشي هاي دوره گرد است !
اسپيكر در واقع دستگاهي است كه سيگنال صوتي را كه به صورت الكترونيكي روي CD ، نوار، DVD يا... ضبط شده به صداي واقعي تبديل مي كند و ما مي توانيم آن را بشنويم .
در سيستم هاي صوتي ، اسپيكرها حرف آخر را مي زنند؛ بهترين ضبط روي پيشرفته ترين فضاي ذخيره سازي و با كيفيت ترين دستگاه ها و آمپلي فايرها، اگر اسپيكر مناسبي نداشته باشند، صداي گوشخراش و آزاردهنده اي خواهند داشت .
براي اين كه بفهميم اسپيكرها چگونه كار مي كنند اول بايد ببينيم كه «صدا» چگونه توليد مي شود و ما چطور آن را مي شنويم .
يك شيء وقتي صدا توليد مي كند كه بتواند در هوا لرزش ايجاد كند. (البته صدا در محيطهاي جامد و مايع هم مي تواند سفر كند.) وقتي جسمي مي لرزد ذرات هواي اطراف آن حركت مي كنند .
هر ذره ، ديگر ذرات اطراف خودش را نيز مي لرزاند و به اين ترتيب صدا در هوا مسافرت مي كند. فرض كنيد يك زنگوله كوچك را تكان مي دهيد، بر اثر اصابت ميله داخل زنگوله به بدنه لرزش ايجاد مي شود .
وقتي بدنه زنگوله مي لرزد، ذرات هواي اطراف آن حركت مي كنند و به همين ترتيب صدا تا گوش ما منتقل مي شود و پرده سماخ گوش را مي لرزاند .
مغز اين لرزش را به صدا تفسير مي كند و ما مي توانيم بشنويم ؛ به همين سادگي! ميكروفن هم شبيه گوش ما عمل مي كند؛ يك پرده (ديافراگم) دارد كه به وسيله امواج صوتي لرزيده مي شود .
سيگنالي كه از ميكروفن گرفته مي شود به صورت رمز درآمده و به صورت يك سيگنال الكتريكي روي CD يا نوار ضبط مي شود .
حال نرم افزار پخش كننده (Player) يا دستگاه پخش صوت اين اطلاعات ضبط شده را به جريان الكتريكي تبديل مي كند و به كمك تقويت كننده يا آمپلي فاير (Amplifier) به اسپيكرها مي رساند .
در اسپيكرها عكس اعمال فوق انجام مي شود؛ يعني اسپيكر سيگنال الكتريكي را مجددا به لرزش فيزيكي تبديل مي كند تا امواج صوتي ساخته شوند و ما اين امواج صوتي را مي شنويم .
اگر تمامي اين مراحل به خوبي انجام شود، صدايي نزديك به صداي ضبط شده از طريق ميكروفون ، را خواهيم شنيد. در واقع اسپيكر خوب و مرغوب نوسان هاي دقيق و درستي را در فشار هوا ايجاد مي كند تا صداي توليد شده طبيعي تر باشد. صداهاي جور واجوري كه مي شنويم به علت تفاوت هايي در دو ويژگي مهم صدا است: «فركانس» و «دامنه نوسان» امواج صوتي .
هرچه فركانس امواج بزرگتر باشد، يعني فشار هوا نوسان بيشتري دارد و با تغيير فشار هوا، صدا زيرتر يا بم تر شنيده مي شود .
اما دامنه نوسان ، ميزان بلند بودن صداها را مشخص مي كند، صدايي كه دامنه بزرگتري داشته باشد، پرده سماخ گوش ما را بيشتر حركت مي دهد و به اصطلاح مي گوييم اين صدا بلندتر است .
در اسپيكرهاي سنتي يك (يا بيشتر) درايور وجود دارد؛ درايور در واقع بخشي است كه با لرزش سريع يك پرده مخروطي شكل (ديافراگم ) صدا توليد مي كند .
ديافراگم يا cone معمولا از كاغذ، پلاستيك يا فلز ساخته شده كه بصورت مخروطي قرار گرفته است. راس اين مخروط به يك ميله فلزي متصل است و لبه بيروني قاعده آن به يك حلقه وصل است .
حلقه كه نام آن Suspension است از ماده اي قابل انعطاف ساخته شده كه به ديافراگم اجازه مي دهد به راحتي حركت كند . Suspension از طرف ديگر به يك قاب سبد مانند، به نام basket متصل است .
و اما جنس ميله فلزي ، آهن يا فلز ديگري است كه قابليت مغناطيسي شدن را داشته باشد. دور آن يك سيم پيچ پيچيده شده كه ميدان مغناطيسي لازم را ايجاد مي كند .
وقتي اين سيمها به قطب مثبت و منفي متصل مي شوند، يك ميدان مغناطيسي دور ميله فلزي ايجاد مي شود؛ يكطرف آن قطب شمال و ديگري قطب جنوب آن است .
حال اگر مثبت و منفي دو سر سيم به طور متناوب جابه جا شوند، قطبهاي شمال و جنوب اين ميدان هم مرتبا تغيير مي كند .
از طرف ديگر زير سيم پيچ يك آهنرباي حلقوي ثابت وجود دارد. فرض كنيد قطب شمال آن بطرف بالا (به سمت سيم پيچ) است .
وقتي پايين سيم پيچ قطب جنوب باشد، خودبه خود بطرف آهنرباي حلقوي جذب مي شود. حال فرض كنيد در اين لحظه قطب مثبت و منفي سيم ها عوض شده و در نتيجه پايين سيم پيچ كه تا به حال قطب جنوب بود، تبديل به قطب شمال بشود؛ در اين صورت از آهنرباي حلقوي دور مي شود .
همين دور و نزديك شدن به آهنربا باعث مي شود سيم پيچ و ميله فلزي درون آن حركت كنند و در نتيجه ديافراگم هم كه به ميله وصل است جابجا مي شود اين همان لرزشي است كه منتظرش بوديم .
ناگفته نماند سيم پيچ به يك صفحه قابل انعطاف به نام Spider متصل است كه سيم پيچ را در وضعيت خودش حفظ مي كند، اما به آن اجازه مي دهد كه به راحتي به سمت بالا و پايين حركت كند .
لرزش ديافراگم باعث حركت ذرات هواي اطراف آن مي شود و در نتيجه صدا توليد شده و در هوا پخش مي شود. هرچه فاصله عوض شدن قطب مثبت و منفي با دقت بيشتري تامين شود، صداي توليد شده طبيعي تر و به واقعيت نزديك تر است .
بيشتر اسپيكرها و بلندگوهاي موجود در بازار به همين روش سنتي كار مي كنند، اما تكنولوژي هاي ديگري - مثل اسپيكرهاي الكترواستاتيك - هم وجود دارد كه بررسي طرز كار آنها در اين مجال نمي گنجد .
ردپاي بلندگوهاي سنتي را مي توانيد در همه جا ببينيد؛ زنگ ساعت ، تلويزيون ، رايانه ، هدفون و ...
مطمئن باشيد اين بار كه صداي اسپيكر رايانه ، تلويزيون يا دستگاه پخش منزلتان را زياد مي كنيد؛ صداي پخش شده برايتان دلنشين تر خواهد بود !

[soooot]

US‌B ها (Universal Serial Bus) چگونه کار مي کنند ؟!

هر کامپيوتري که شما امروزه براي خانه يا محل کار خود مي خريد ، داراي يک يا چند رابط USB مي باشد که در پشت آن است. اين رابطهاي USB اين اجازه را به شما مي دهند که هر گونه وسيله اي اعم از Mouse يا Printer را به راحتي و آساني به کامپيوتر خود وصل کنيد.
سيستم عامل (OS) نيز USB را پشتيباني مي کند ، بنابراين نصب راه انداز سخت افزار (Driver) نيز سريع و راحت مي باشد. در مقايسه با ساير روشهاي اتصال سخت افزارها به کامپيوتر مثل Parallel Port و Serial Port و يا کارتهاي مخصوصي که در Case کامپيوتر خود نصب مي کنيد ، سخت افزارهاي داراي USB به طور باورنکردني ساده هستند.
هر فردي که حداقل دو تا سه سال با کامپيوتر آشنايي داشته باشد مشکلي را که USB سعي در حل آن دارد را مي داند. در گذشته اتصال وسايل به کامپيوترها يک دردسر واقعي بود.
Printer ها به وسيله Parallel Port مخصوص پرينتر به کامپيوتر وصل مي شوند که در بيشتر کامپيوتر ها بيشتر از يک درگاه نبود. وسايل ديگري مثل ZIP Drive که در اتصال با کامپيوتر احتياج به سرعت بالا دارند نيز از درگاه موازي استفاده مي کردند که اغلب با موفقيت نسبي و سرعت کم همراه بودند. ولي مودم ها از درگاه سري استفاده مي کردند و همچنين برخي از چاپگرها و چيزهاي مثل Palm Pilots و دوربينهاي ديجيتالي. اغلب کامپيوتر ها حداکثر دو درگاه سري دارند و در اغلب موارد بسيار کند مي باشند.
سخت افزارهاي ديگري که نياز به اتصال با سرعت بيشتري داشتند ، با کارتهاي خودشان ارائه مي شدند که اين کارتها مي بايست در شيار کارت در داخل Case کامپيوتر قرار مي گرفتند. متاسفانه تعداد اين شيار هاي کارت محدود مي باشد و شما احتياج به يک متخصص براي نصب نرم افزار برخي از اين کارتها خواهيد داشت. هدف USB پايان دادن به اين دردسرها مي باشد.
USB يک راه استاندارد شده و راحت را براي اتصال تا 127 سخت افزار مختلف به يک کامپيوتر ، در اختيار شما قرار مي دهد. هر سخت افزار مي تواند حداکثر تا 6 مگابايت در ثانيه از پهناي باند استفاده کند ، که براي تعداد بسياري از سخت افزارهاي جانبي که اغلب مردم مي خواهند به کامپيوتر خود متصل کنند به اندازه کافي سريع است. امروزه تقريبا تمام سخت افزارهايي که ساخته مي شوند ، USB را دارا مي باشند. نمونه ليستي از واحدهاي USB که شما مي توانيد بخريد به شرح زير است :

Printers
Scanners
Mice
Joysticks
Flight yokes
Digital cameras
Webcams
Scientific data acquisition devices
Modems
Speakers
Telephones
Video phones
Storage devices such as Zip drives
Network connections

اتصال يک سخت افزار USB به کامپيوتر بسيار آسان است. درگاه USB را در پشت کامپيوتر پيدا کنيد و اتصال دهنده USB را به آن متصل کنيد. چنانچه دستگاه شما جديد باشد ، سيستم عامل آن را به طور خودکار شناسايي کرده و ديسک راه انداز را مي خواهد. چنانچه دستگاه نصب شده باشد ، کامپيوتر USB را فعال ساخته و شروع بع ارتباط مي کند. (USB مي تواند در هر زمان به کامپيوتر وصل و يا از آن جدا شود). اغلب سخت افزارهاي USB با کابل مخصوص خود ارائه مي شوند و کابل يک فيش A دارد. در غير اينصورت فيش آن به صورت B مي باشد.
اتصال A به صورت UpStream به سمت کامپيوتر عمل مي کند ، در حالي که اتصال B در جهت DownStream عمل کرده و به واحدهاي مجزا متصل مي شود. با استفاده از اتصال دهنده هاي مختلف در حالت Upstream و DownStream اختلال غير ممکن است. اگر شما يک کابل اتصال دهنده B را به يک سخت افزار متصل کنيد مي دانيد که کار خواهد کرد. به طور مشابه شما مي توانيد هر اتصال دهنده A را به هر سوکت A متصل کنيد .
USB استاندارد تا 127 دستگاه را پشتيباني مي کند و USB HUB ها نيز يکي از شاخه هاي اين استاندارد هستند. يک هاب معمولا داراي 4 پورت مي باشد ولي ممکن است بيشتر باشد. شما هاب مورد نظر را به کامپيوتر خود وصل کنيد و بقيه دستگاهها يا حتي هاب ديگري را به اين هاب وصل مي کنيد. با زنجيري شدن اين HUB ها به يکديگر ، شما مي توانيد ده ها در گاه USB قابل دسترس با يک کامپيوتر داشته باشيد.
HUB ها مي توانند روشن و يا خاموش شوند. چنانکه جلوتر خواهيد ديد USB استاندارد به دستگاهها اين اجازه را مي دهد تا برق خود را از USB Connection بگيرند. مشخص است که يک دستگاه پر مصرف مثل يک پرينتر و يا يک اسکنر خودشان برق مورد احتياجشان را تامين مي کنند اما دستگاههاي کم ولتاژ مثل Mouseها يا دوربينهاي Digitalي به منظور ساده تر شدن ، برقشان را از BUS دريافت مي کنند. برق (تا 500 ميلي آمپر در 5 ولت) از کامپيوتر مي آيد. اگر شما تعداد زيادي از دستگاههاي Self Powered مثل پرينتر و اسکنر داشته باشيد ، در آن صورت Hub شما احتياجي به برق نخواهد داشت. هيچ کدام از اين دستگاهها که به Hub متصل شده اند احتياج به برق اضافه ندارند بلکه کامپيوتر آن را تامين مي کند.
اگر چنانچه تعداد زيادي دستگاههاي بودن منبع تغذيه مثل Mouse و دوربينها را داشته باشيد ، احتمالا به يک هاب با منبع تغذيه احتياج پيدا خواهيد کرد. هاب Transformer مخصوص خود را دارد که برق لازم براي bus را تامين مي کند. بنابراين دستگاهها بار زيادي به منبع تغذيه کامپيوتر شما وارد نمي کنند.

[soooot]

7 نكته طلايي در خريد سخت افزار

خيلي از دوستان همانند من ترجيح ميدهند به هنگام خريد كامپيوتر جديد براي خود يا ديگران و يا بهنگام تعويض و ارتقاء قطعات شخصا به اينكار اقدام كنند . اينكار باعث كاهش هزينه خريد شده و نيز تسلط ، توانايي و مهارت شخص را در كار با سخت افزار يا مونتاژ كامپيوتر افزايش ميدهد . لذا براي اينكار بايد اصولي و نكاتي رعايت كرد تا نتيجه معكوس عايد نشود. با استفاده از تجربيات و آموخته هاي خودم نكات زير را به هنگام خريد سخت افزار براي دوستان عزيزم توصيه مي كنم:

قطعات بي نام و نشان نخريد : سازندگان معتبر و معروف ممكن است در كارشان ورشكست شوند ولي به راحتي حاضر نيستند نام و اعتبار خود را در ارائه كالاهاي نامرغوب زير سوال ببرند. مثلا خريد يك Ram با مارك Kingston از يك سازنده بي نام و نشان قيمتي معادل يك سوم Ram اصلي دارد در چنين مواقعي خريد كالاي گرانتر معقول تر است. چذا كه براي خريد جنس مرغوب بايد بهايي معادل كيفيت آن پرداخت .

ضمانت و گارانتي معتبر درخواست كنيد : منظور از گارانتي معتبر يك خط نوشته در زير فاكتور فروش نيست كه هيچ ارزشي ندارد . بايد مطمئن بود كه قطعه خريداري شده را شركتي اسم و رسم دار و با هويت گارانتي كرده است . يكي از بهترين روشها در اين زمينه تماس با شركت تضمين كننده و اطمينان از صحت ضمانت كالاست .

از تجربيات و نوشته هاي ديگران در خريد بهره بگيريد : انواع مختلفي از قطعات در بازار موجود است ولي مثلا چرا كارت گرافيك Gforce از 20هزار تومان تا 400 هزار تومان قيمت دارند؟ و قيمت انها متغير است؟ متخصصان و كساني كه قبلا اين قطعات را آزمايش كرده اند راهنمايان خوبي بهنگام خريد آن هستند . پس هرگز از خواندن يك مطلب در مورد قطعات در سايتها و يا روزنامه ها و جاهاي ديگر و كسب اطلاعات اضافي در اين زمينه غافل نشويد.

نيازتان را مشخص كنيد: تعين هدف و نيز مشخص كردن نياز كمك زيادي در يك خريد مناسب ميكند . اگر به اين نكته فكر كنيد بعضا پيش مي آيد به اين نتيجه برسيد كه فعلا براي يك قطعه و سخت افزار بخصوص نياز چنداني نداريد و با اينكار در هزينه هاي خود صرفه جويي مي كنيد .

دنبال جديدترين و مدرنترين ها نباشيد : فناوريهاي جديد معمولا داراي قيمت بالا بوده و آنطور كه بايد، آزمايش و امتحان خود را پس نداده اند . بهترين كار اين است كه بهنگام خريد اين قبيل سخت افزارها زياد عجله نكرد.

به حرفهاي بازاري و اغوا كننده توجه نكنيد: حرفهاي زيادي به هنگام خريد يك قطعه معمولا از فروشندگان زبده مي شنويم كه تضمين كننده هيچ چيزي نيست و تنها فريب دهنده و اغواء كننده است . حرفها و جملاتي از اين قبيل: " خيلي ها بردن و راضي ان " ، " خودمون ضمانتش ميكنيم " ، " خراب بود بيارش همينجا با يك قطعه نو تعويض كنم " ، اين قطعه مثل پيكان است " و غيره. به هيچكدام توجه نكنيد.

با ديد باز و آگاهانه خريد كنيد: هر قطعه اي كه مي پسنديد مشخصاتي دارد از آنها كامل آگاه شويد و كاملا بدانيد چه قطعه اي خريد ميكنيد چون بايد مبلغ زيادي هزينه نماييد نه اين كه پولتان را دور بريزيد. هميشه سعي كنيد با استفاده از سايت شركت سازنده اطلاعات كافي و لازم را در مورد قطعه مورد نظر كسب كنيد.

[soooot]

راهنماي خريد يك Laptop

لپ‌تاپ‌ها(كامپيوترهاي قابل حمل) به دليل افزايش توانايي‌ها و نيز قابليت جابجايي روز به روز در بين مردم محبوبيت بيشتري پيدا مي‌كنند. اين راهنما شما را در يافتن بهترين Laptop متناسب با نيازتان ياري مي‌كند.
اين راهنما از هشت قسمت تشكيل شده است كه در صورت نياز به راهنمايي بيشتر در هر كدام از قسمت‌ها مي‌توانيد با ما تماس بگيريد تا راهنمايي‌هاي بيشتر را به شما بدهيم.

اندازه و وزن
مطمئناً اندازه و وزن يك كامپيوتر همراه مهمترين موضوع در انتخاب يك Laptop مي‌باشد. تعداد زيادي Laptop بسيار كوچك و سبك وجود دارند. اما بخش‌هايي از رايانه (مانند درايوهاي نوري) نيز فداي اندازه مي‌شوند. Laptop هايي كه به جاي كامپيوتر روميزي استفاده مي‌ شوند( به اصطلاح Desktop replacements ) داراي همان قدرت كامپيوترهاي روميزي هستند. اما مطمئناً جابجايي اين سيستم‌ها به علت بزرگ و سنگين بودن مشكل‌افرين است. هنگاميكه قصد انتخاب يك Laptop را داريد، به اين نكته به خوبي توجه كنيد كه امكانات و لوازم جانبي براي شما مهمتر است يا حجم و اندازه دستگاه. هر چند در حال حاضر و با استفاده از تكنولوژي موسوم به Centrino محصول اينتل شما مي‌توانيد در يك Laptop هر دو گزينه را در اختيار داشته باشيد. پيشنهاد ما به شما اينست كه در صورت توان حتماً از Laptop هاي داراي تكنولوژي Centrino استفاده نمائيد. در قسمت‌هاي بعد باز هم به توضيح مزيت‌هاي اين تكنولوژي مي‌پردازيم.

پردازشگر( CPU )
سرعت Cpu هاي Laptop همواره با اندكي فاصله به دنبال سرعت كامپيوترهاي روميزي حركت مي‌كند. اما با اين قابليت كه توان استفاده بهينه از انرژي را دارند. انتخاب سرعت CPU ، بسته به هدف شما از خريد Laptop دارد.
اگر قصد شما از خريد يك Laptop استفاده از اينترنت، دريافت نامه‌هاي الكترونيكي( E-Mail )، استفاده از يك واژه‌پرداز و حتي تماشاي يك فيلم DVD باشد، استفاده از يك CPU با سرعت 800مگاهرتز و يا اندكي بيشتر نياز شما را رفع خواهد نمود. ولي اگر قصد جايگزيني آن را به عنوان كامپيوترتان داريد، نبايد به سرعت‌هاي زير 2گيگاهرتز فكر كنيد.توضيح اينكه CPU هاي Centrino در هنگام نوشتن اين مقاله داراي سرعت 1.6 مي‌باشند

حافظه( RAM )
حافظه قابل نصب در سيستم‌هاي قابل حمل( Laptop ) به طور كلي كمتر از سيستم‌هاي روميزي است. هنگام خريد يك Laptop حتماً در مورد حداكثر RAM پشتيباني شده در دستگاه اطلاعات لازم را از فروشنده دريافت كنيد.
در ضمن بد نيست ببينيد كه آيا خودتان هم مي‌توانيد RAM دستگاه را افزايش دهيد، يا حتماً بايد توسط آن شركت و متخصصينش انجام شود.

نمايشگر( Display )
هنگامي كه قصد خريد يك Laptop را داريد به قدرت تفكيك‌پذيري( Resolution ) صفحه نگاه كنيد. معمولاً صفحه‌نمايش بزرگتر ترجيح داده مي‌شود. اما بعضي از صفحه نمايش‌هاي بزرگ كه داراي Resolution بالاتري نيز هستند، خواندن متن را دشوار مي‌كنند. در ضمن اندازه صفحه نمايش رابطه مستقيمي با اندازه Laptop خواهد داشت. سيستم‌هاي جديد با مونيتور 17 اينچ نياز به دقت بيشتر در نگهداري خواهند داشت. علاوه بر اينكه جابجايي آنها نيز مشكل‌تر خواهد بود.

درايو‌ها
اندازه Hard Drive يك موضوع مهم تلقي مي‌شود. اما انتخاب يك درايو نوري نيز به همان اندازه مهم است. يكي از قابليت‌هاي مهم Laptop هاي موجود قابليت استفاده به عنوان يك پخش‌كننده DVD قابل حمل است. بوسيله يك درايو DVD -ROM و يا يك درايو Como CD-RW هر شخصي مي‌تواند يك فيلم DVD را به مثابه يك تئاتر كوچك بر روي سيستمش تماشا كند.
تعداد زيادي از سيستم‌هايي كه تحت عنوان Ultraportable شناخته مي‌شوند، قابليت استفاده از يك درايو نوري داخلي را ندارند. كه اين عمل به خاطر كاهش وزن و اندازه دستگاه صورت گرفته است.

شبكه
توانايي اتصال به شبكه نيز يكي از خصوصيت‌هايي است كه هنگام خريد يك Laptop بايد مد نظر داشته باشيد. به دنبال سيستم‌هاي بگرديد كه حداقل داراي يك مودم 56 Kbps و يك اترنت( Ethernet ) سريع باشند. اين‌ها به شما اجازه مي‌دهند تا با اكثر سيستم‌ها اتصال برقرار كنيد و به تبادل اطلاعات بپردازيد.
اگر نياز به بيشترين بازده از شبكه را داريد، مي‌توانيد به دنبال Laptop هايي با مشخصه (802.11 b wireless adapter ) باشيد. با انتخاب سيستم‌هاي داراي اين گزينه به راحتي و بدون نياز به سيم قابليت اتصال و تبادل اطلاعات را خواهيد داشت.

طول عمر باطري
به نظر شما سيستمي كه با هر بار شارژ كردن فقط 30 دقيقه مي‌تواند كار كند چطور است؟ طول عمر باطري نيز به نياز شما بستگي دارد. ولي به دنبال سيستم‌هايي بگرديد كه حداقل 2 ساعت بدون نياز به شارژ مي‌توانند كار كنند. در صورت نياز بيشتر مي‌توانيد به دنبال Laptop هايي باشيد كه امكان استفاده از باطري جانبي را براي شما فراهم مي‌كند.

ولي يك‌راه ديگر...
باز هم استفاده از تكنولوژي جديد اينتل موسوم به Centrino . اين تكنولوژي به دليل مصرف كم باطري قابليت استفاده تا 6 ساعت را براي شما فراهم مي‌كند.

گارانتي
و آخرين مورد (نه كم ‌اهميترين مورد) نوع و طول مدت گارانتي سيستم خريداري شده مي‌باشد. Laptop ها ممكن است بيشتر از سيستم‌هاي روميزي دچار مشكل شوند و اين مورد نيز به خاطر قابليت جابجايي آن‌ها است. هنگام خريد يك سيستم مطمئن باشيد كه حداقل از 1 سال گارانتي بهره‌مند مي‌شويد. اگر قصد استفاده زياد و يا ناشيانه از Laptop را داريد سيستم‌هايي با 3 سال پشتيباني (با وجود قيمت بالاتر) انتخاب بهتري براي شما محسوب مي‌شود.
سيستم‌هايي كه توسط شخص ثالث (فروشنده) گارانتي مي‌شود، انتخاب خوبي نيست مگر اينكه به نمايندگي از شركت سازنده دستگاه باشد.

[soooot]

آشنايي با حافظه RAM

حافظه (RAM(Random Access Memory شناخته ترين نوع حافظه در دنياي كامپيوتر است . روش دستيابي به اين نوع از حافظه ها تصادفي است . چون مي توان به هر سلول حافظه مستقيما" دستيابي پيدا كرد . در مقابل حافظه هاي RAM ، حافظه هاي(SAM(Serial Access Memory وجود دارند. حافظه هاي SAM اطلاعات را در مجموعه اي از سلول هاي حافظه ذخيره و صرفا" امكان دستيابي به آنها بصورت ترتيبي وجود خواهد داشت. ( نظير نوار كاست ) در صورتيكه داده مورد نظر در محل جاري نباشد هر يك از سلول هاي حافظه به ترتيب بررسي شده تا داده مورد نظر پيدا گردد. حافظه هاي SAM در موارديكه پردازش داده ها الزاما" بصورت ترتيبي خواهد بود مفيد مي باشند ( نظير حافظه موجود بر روي كارت هاي گرافيك ). اما داده هاي ذخيره شده در حافظه RAM با هر اولويت دلخواه قابل دستيابي خواهند بود.



مباني حافظه هاي RAM

حافظه RAM ، يك تراشه مدار مجتمع (IC) بوده كه از ميليون ها ترانزيستور و خازن تشكيل شده است .در اغلب حافظه ها با استفاده و بكارگيري يك خازن و يك ترانزيستور مي توان يك سلول را ايجاد كرد. سلول فوق قادر به نگهداري يك بيت داده خواهد بود. خازن اطلاعات مربوط به بيت را كه يك يا صفر است ، در خود نگهداري خواهد كرد.عملكرد ترانزيستور مشابه يك سوييچ بوده كه امكان كنترل مدارات موجود بر روي تراشه حافظه را به منظور خواندن مقدار ذخيره شده در خازن يا تغيير وضعيت مربوط به آن ، فراهم مي نمايد. خازن مشابه يك ظرف ( سطل) بوده كه قادر به نگهداري الكترون ها است . به منظور ذخيره سازي مقدار" يك" در حافظه، ظرف فوق مي بايست از الكترونها پر گردد. براي ذخيره سازي مقدار صفر، مي بايست ظرف فوق خالي گردد.مسئله مهم در رابطه با خازن، نشت اطلاعات است ( وجود سوراخ در ظرف ) بدين ترتيب پس از گذشت چندين ميلي ثانيه يك ظرف مملو از الكترون تخليه مي گردد. بنابراين به منظور اينكه حافظه بصورت پويا اطلاعات خود را نگهداري نمايد ، مي بايست پردازنده يا " كنترل كننده حافظه " قبل از تخليه شدن خازن، مكلف به شارژ مجدد آن به منظور نگهداري مقدار "يك" باشند. بدين منظور كنترل كننده حافظه اطلاعات حافظه را خوانده و مجددا" اطلاعات را بازنويسي مي نمايد.عمليات فوق (Refresh)، هزاران مرتبه در يك ثانيه تكرار خواهد شد.علت نامگذاري DRAM بدين دليل است كه اين نوع حافظه ها مجبور به بازخواني اطلاعات بصورت پويا خواهند بود. فرآيند تكراري " بازخواني / بازنويسي اطلاعات" در اين نوع حافظه ها باعث مي شود كه زمان تلف و سرعت حافظه كند گردد.

سلول هاي حافظه بر روي يك تراشه سيليكون و بصورت آرائه اي مشتمل از ستون ها ( خطوط بيت ) و سطرها ( خطوط كلمات) تشكيل مي گردند. نقطه تلاقي يك سطر و ستون بيانگر آدرس سلول حافظه است .

حافظه هاي DRAM با ارسال يك شارژ به ستون مورد نظر باعث فعال شدن ترانزيستور در هر بيت ستون، خواهند شد.در زمان نوشتن خطوط سطر شامل وضعيتي خواهند شد كه خازن مي بايست به آن وضعيت تبديل گردد. در زمان خواندن Sense-amplifier ، سطح شارژ موجود در خازن را اندازه گيري مي نمايد. در صورتيكه سطح فوق بيش از پنجاه درصد باشد مقدار "يك" خوانده شده و در غيراينصورت مقدار "صفر" خوانده خواهد شد. مدت زمان انجام عمليات فوق بسيار كوتاه بوده و بر حسب نانوثانيه ( يك ميلياردم ثانيه ) اندازه گيري مي گردد. تراشه حافظه اي كه داراي سرعت 70 نانوثانيه است ، 70 نانو ثانيه طول خواهد كشيد تا عمليات خواندن و بازنويسي هر سلول را انجام دهد.



سلول هاي حافظه در صورتيكه از روش هائي بمنظور اخذ اطلاعات موجود در سلول ها استفاده ننمايند، به تنهائي فاقد ارزش خواهند بود. بنابراين لازم است سلول هاي حافظه داراي يك زيرساخت كامل حمايتي از مدارات خاص ديگر باشند.مدارات فوق عمليات زير را انجام خواهند داد :

· مشخص نمودن هر سطر و ستون (انتخاب آدرس سطر و انتخاب آدرس ستون )

· نگهداري وضعيت بازخواني و باز نويسي داده ها ( شمارنده )

· خواندن و برگرداندن سيگنال از يك سلول ( Sense amplifier)

· اعلام خبر به يك سلول كه مي بايست شارژ گردد يا ضرورتي به شارژ وجود ندارد ( Write enable)

ساير عمليات مربوط به "كنترل كننده حافظه" شامل مواردي نظير : مشخص نمودن نوع سرعت ، ميزان حافظه و بررسي خطاء است .

حافظه هاي SRAM داراي يك تكنولوژي كاملا" متفاوت مي باشند. در اين نوع از حافظه ها از فليپ فلاپ براي ذخيره سازي هر بيت حافظه استفاده مي گردد. يك فليپ فلاپ براي يك سلول حافظه، از چهار تا شش ترانزيستور استفاده مي كند . حافظه هاي SRAM نيازمند بازخواني / بازنويسي اطلاعات نخواهند بود، بنابراين سرعت اين نوع از حافظه ها به مراتب از حافظه هاي DRAM بيشتر است .با توجه به اينكه حافظه هاي SRAM از بخش هاي متعددي تشكيل مي گردد، فضاي استفاده شده آنها بر روي يك تراشه به مراتب بيشتر از يك سلول حافظه از نوع DRAM خواهد بود. در چنين مواردي ميزان حافظه بر روي يك تراشه كاهش پيدا كرده و همين امر مي تواند باعث افزايش قيمت اين نوع از حافظه ها گردد. بنابراين حافظه هاي SRAM سريع و گران و حافظه هاي DRAM ارزان و كند مي باشند . با توجه به موضوع فوق ، از حافظه هاي SRAM به منظور افزايش سرعت پردازنده ( استفاده از Cache) و از حافظه هاي DRAM براي فضاي حافظه RAM در كامپيوتر استفاده مي گردد.



ما ژول هاي حافظه

تراشه هاي حافظه در كامييوترهاي شخصي در آغاز از يك پيكربندي مبتني بر Pin با نام (DIP(Dual line Package استفاده مي كردند. اين پيكربندي مبتني بر پين، مي توانست لحيم كاري درون حفره هائي برروي برداصلي كامپيوتر و يا اتصال به يك سوكت بوده كه خود به برد اصلي لحيم شده است .همزمان با افزايش حافظه ، تعداد تراشه هاي مورد نياز، فضاي زيادي از برد اصلي را اشغال مي كردند.از روش فوق تا زمانيكه ميزان حافظه حداكثر دو مگابايت بود ، استقاده مي گرديد.

راه حل مشكل فوق، استقرار تراشه هاي حافظه بهمراه تمام عناصر و اجزاي حمايتي در يك برد مدار چاپي مجزا (Printed circut Board) بود. برد فوق در ادامه با استفاده از يك نوع خاص از كانكتور ( بانك حافظه ) به برد اصلي متصل مي گرديد. اين نوع تراشه ها اغلب از يك پيكربندي pin با نام( Small Outline J-lead ) soj استفاده مي كردند . برخي از توليدكنندگان ديگر كه تعداد آنها اندك است از پيكربندي ديگري با نام Thin Small Outline Package )tsop) استفاده مي نمايند. تفاوت اساسي بين اين نوع پين هاي جديد و پيكربندي DIP اوليه در اين است كه تراشه هاي SOJ و TSOR بصورت surface-mounted در PCB هستند. به عبارت ديگر پين ها مستقيما" به سطح برد لحيم خواهند شد . ( نه داخل حفره ها و يا سوكت ) .

تراشه ها ي حافظه از طريق كارت هائي كه " ماژول " ناميده مي شوند قابل دستيابي و استفاده مي باشند. شايد تاكنون با مشخصات يك سيستم كه ميزان حافظه خود را بصورت 32 * 8 , يا 16 * 4 اعلام مي نمايد ، برخورده كرده باشيد.اعداد فوق تعداد تراشه ها ضربدر ظرفيت هر يك از تراشه ها را كه بر حسب مگابيت اندازه گيري مي گردند، نشان مي دهد. به منظور محاسبه ظرفيت ، مي توان با تقسيم نمودن آن بر هشت ميزان مگابايت را بر روي هر ماژول مشخص كرد. مثلا" يك ماژول 32 * 4 ، بدين معني است كه ماژول داراي چهار تراشه 32 مگابيتي است . با ضرب 4 در 32 عدد 128 ( مگابيت) بدست مي آيد . اگر عدد فوق را بر هشت تقسيم نمائيم به ظرفيت 16 مگابايت خواهيم رسيد.

نوع برد و كانكتور استفاده شده در حافظه هاي RAM ، طي پنج سال اخير تفاوت كرده است . نمونه هاي اوليه اغلب بصورت اختصاصي توليد مي گرديدند . توليد كنندگان متفاوت كامپيوتر بردهاي حافظه را بگونه اي طراحي مي كردند كه صرفا" امكان استفاده از آنان در سيستم هاي خاصي وجود داشت . در ادامه SIMM (Single in-line memory ) مطرح گرديد. اين نوع از بردهاي حافظه از 30 پين كانكتور استفاده كرده و طول آن حدود 3/5 اينچ و عرض آن يك اينچ بود ( يازده سانتيمتر در 2/5 سانتيمتر ) .در اغلب كامپيوترها مي بايست بردهاي SIMM بصورت زوج هائي كه داراي ظرفيت و سرعت يكسان باشند، استفاده گردد. علت اين است كه پهناي گذرگاه داده بيشتر از يك SIMM است . مثلا" از دو SIMM هشت مگابايتي براي داشتن 16 مگابايت حافظه بر روي سيستم استفاده مي گردد. هر SIMM قادر به ارسال هشت بيت داده در هر لحظه خواهد بود با توجه به اين موضوع كه گذرگاه داده شانزده بيتي است از نصف پهناي باند استفاده شده و اين امر منطقي به نظر نمي آيد. در ادامه بردهاي SIMM بزرگتر شده و داراي ابعاد 25 / 4 * 1 شدند( 11 سانتيمتر در 2/5 سانتيمتر ) و از 72 پين براي افزايش پهناي باند و امكان افزايش حافظه تا ميزان 256 مگابايت بدست آمد.


به موازات افزايش سرعت و ظرفيت پهناي باند پردازنده ها، توليدكنندگان از استاندارد جديد ديگري با نام ( dual in-line memory module)DIMM استفاده كردند.اين نوع بردهاي حافظه داراي 168 پين و ابعاد 1 * 5/4 اينچ ( تقريبا" 14 سانتيمتر در 2/5 سانتيمتر ) بودند. ظرفيت بردهاي فوق در هر ماژول از هشت تا 128 مگابايت را شامل و مي توان آنها را بصورت تك ( زوج الزامي نيست ) استفاده كرد. اغلب ماژول هاي حافظه با 3/3 ولت كار مي كنند. در سيستم هاي مكينتاش از 5 ولت استفاده مي نمايند. يك استاندارد جديد ديگر با نام Rambus in-line memory module ، RIMM از نظر اندازه و پين با DIMM قابل مقايسه است ولي بردهاي فوق ، از يك نوع خاص گذرگاه داده حافظه براي افزايش سرعت استفاده مي نمايند.




اغلب بردهاي حافظه در كامپيوترهاي كيفي از ماژول هاي حافظه كاملا" اختصاصي استفاده مي نمايند ولي برخي از توليدكنندگان حافظه از استاندارد ديگري با نام( small outline dual in-line memory module ) يا SODIMM استفاده مي نمايند. بردهاي حافظه SODIMM داراي ابعاد 1* 2 اينچ ( 5 سانتيمنتر در 5 /2 سانتيمنتر ) بوده و از 144 پين استفاده مي نمايند. ظرفيت اين نوع بردها ي حافظه در هر ماژول از 16 مگابايت تا 256 مگابايت مي تواند باشد.

بررسي خطاء

اكثر حافظه هائي كه امروزه در كامپيوتر استفاده مي گردند داراي ضريب اعتماد بالائي مي باشند.در اكثر سيستم ها ،" كنترل كننده حافظه " درزمان روشن كردن سيستم عمليات بررسي صحت عملكرد حافظه را انجام مي دهد. تراشه هاي حافظه با استفاده از روشي با نام Parity ، عمليات بررسي خطاء را انجام مي دهند. تراشه هاي Parity داراي يك بيت اضافه براي هشت بيت داده مي باشند.روشي كه Parity بر اساس آن كار مي كند بسيار ساده است . در ابتداParity زوج بررسي مي گردد. زمانيكه هشت بيت ( يك بايت) داده ئي را دريافت مي دارند، تراشه تعداد يك هاي موجود در آن را محاسبه مي نمايد. در صورتيكه تعداد يك هاي موجود فرد باشد مقدار بيت Parity يك خواهد شد. در صورتيكه تعداد يك هاي موجود زوج باشد مقدار بيت parity صفر خواهد شد. زمانيكه داده از بيت هاي مورد نظر خوانده مي شود ، مجددا" تعداد يك هاي موجود محاسبه و با بيت parity مقايسه مي گردد. درصورتيكه مجموع فرد و بيت Parity مقدار يك باشد داده مورد نظر درست بوده و براي پردازنده ارسال مي گردد. اما در صورتيكه مجموع فرد بوده و بيت parity صفر باشد تراشه متوجه بروز يك خطاء در بيت ها شده و داده مورد نظر كنار گذاشته مي شود. parity فرد نيز به همين روش كار مي كند در روش فوق زماني بيت parity يك خواهد شد كه تعداد يك هاي موجود در بايت زوج باشد.

مسئله مهم در رابطه با Parity عدم تصحيح خطاء پس از تشخيص است . در صورتيكه يك بايت از داده ها با بيت Parity خود مطابقت ننمايد داده دور انداخته شده سيستم مجددا" سعي خود را انجام خواهد داد. كامپيوترها نيازمند يك سطح بالاتربراي برخورد با خطاء مي باشند. برخي از سيستم ها از روشي با نام به error correction code)ECC) استفاده مي نمايند. در روش فوق از بيت هاي اضافه براي كنترل داده در هر يك از بايت ها استفاده مي گردد. اختلاف روش فوق با روش Parity در اين است كه از چندين بيت براي بررسي خطاء استفاده مي گردد. ( تعداد بيت هاي استفاده شده بستگي به پهناي گذرگاه دارد ) حافظه هاي مبتني بر روش فوق با استفاده از الگوريتم مورد نظر نه تنها قادر به تشخيص خطا بوده بلكه امكان تصحيح خطاهاي بوجود آمده نيز فراهم مي گردد. ECCهمچنين قادر به تشخيص خطاها در مواردي است كه يك يا چندين بيت در يك بايت با مشكل مواجه گردند .



انواح حافظه RAM

Static random access memory)SRAM) . اين نوع حافظه ها از چندين ترانزيستور ( چهار تا شش ) براي هر سلول حافظه استفاده مي نمايند. براي هر سلول از خازن استفاده نمي گردد. اين نوع حافظه در ابتدا به منظور cache استفاده مي شدند.

Dynamic random access memory)DRAM) . در اين نوع حافظه ها براي سلول هاي حافظه از يك زوج ترانزيستور و خازن استفاده مي گردد .

Fast page mode dynamic random access memory)FPM DRAM) . شكل اوليه اي از حافظه هاي DRAM مي باشند. در تراشه اي فوق تا زمان تكميل فرآيند استقرار يك بيت داده توسط سطر و ستون مورد نظر، مي بايست منتظر و در ادامه بيت خوانده خواهد شد.( قبل از اينكه عمليات مربوط به بيت بعدي آغاز گردد) .حداكثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابايت در هر ثانيه است .

Extended data-out dynamic random access memory)EDO DRAM) . اين نوع حافظه ها در انتظار تكميل و اتمام پردازش هاي لازم براي اولين بيت نشده و عمليات مورد نظر خود را در رابطه با بيت بعد بلافاصله آغاز خواهند كرد. پس از اينكه آدرس اولين بيت مشخص گرديد EDO DRAM عمليات مربوط به جستجو براي بيت بعدي را آغاز خواهد كرد. سرعت عمليات فوق پنج برابر سريعتر نسبت به حافظه هاي FPM است . حداكثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 176 مگابايت در هر ثانيه است .

Synchronous dynamic random access memory)SDRM) از ويژگي "حالت پيوسته " بمنظور افزايش و بهبود كارائي استفاده مي نمايد .بدين منظور زمانيكه سطر شامل داده مورد نظر باشد ، بسرعت در بين ستون ها حركت و بلافاصله پس از تامين داده ،آن را خواهد خواند. SDRAM داراي سرعتي معادل پنج برابر سرعت حافظه هاي EDO بوده و امروزه در اكثر كامپيوترها استفاده مي گردد.حداكثر سرعت ارسال داده به L2 cache معادل 528 مگابايت در ثانيه است .

Rambus dynamic random access memory )RDRAM) يك رويكرد كاملا" جديد نسبت به معماري قبلي DRAM است. اين نوع حافظه ها از Rambus in-line memory module)RIMM) استفاده كرده كه از لحاظ اندازه و پيكربندي مشابه يك DIMM استاندارد است. وجه تمايز اين نوع حافظه ها استفاده از يك گذرگاه داده با سرعت بالا با نام "كانال Rambus " است . تراشه هاي حافظه RDRAM بصورت موازي كار كرده تا بتوانند به سرعت 800 مگاهرتز دست پيدا نمايند.

Credit card memory يك نمونه كاملا" اختصاصي از توليدكنندگان خاص بوده و شامل ماژول هاي DRAM بوده كه دريك نوع خاص اسلات ، در كامپيوترهاي noteBook استفاده مي گردد .

PCMCIA memory card .نوع ديگر از حافظه شامل ماژول هاي DRAM بوده كه در notebook استفاده مي شود.

FlashRam نوع خاصي از حافظه با ظرفيت كم براي استفاده در دستگاههائي نظير تلويزيون، VCR بوده و از آن به منظور نگهداري اطلاعات خاص مربوط به هر دستگاه استفاده مي گردد. زمانيكه اين نوع دستگاهها خاموش باشند همچنان به ميزان اندكي برق مصرف خواهند كرد. در كامپيوتر نيز از اين نوع حافظه ها براي نگهداري اطلاعاتي در رابطه با تنظيمات هارد ديسك و ... استفاده مي گردد.

VideoRam)VRAM) يك نوع خاص از حافظه هاي RAM بوده كه براي موارد خاص نظير : آداپتورهاي ويدئو و يا شتا ب دهندگان سه بعدي استفاده مي شود. به اين نوع از حافظه ها multiport dynamic random access memory) MPDRAM) نيز گفته مي شود.علت نامگذاري فوق بدين دليل است كه اين نوع از حافظه ها داراي امكان دستيابي به اطلاعات، بصورت تصادفي و سريال مي باشند . VRAM بر روي كارت گرافيك قرار داشته و داراي فرمت هاي متفاوتي است. ميزان حافظه فوق به عوامل متفاوتي نظير : " وضوح تصوير " و " وضعيت رنگ ها " بستگي دارد.



به چه ميزان حافظه نياز است ؟

حافظه RAM يكي از مهمترين فاكتورهاي موجود در زمينه ارتقاء كارآئي يك كامپيوتر است . افزايش حافظه بر روي يك كامپيوتر با توجه به نوع استفاده مي تواند در مقاطع زماني متفاوتي انجام گيرد. در صورتيكه از سيستم هاي عامل ويندوز 95 و يا 98 استفاده مي گردد حداقل به 32 مگابايت حافظه نياز خواهد بود. ( 64 مگابايت توصيه مي گردد) .اگر از سيستم عامل ويندوز 2000 استفاده مي گردد حداقل به 64 مگابايت حافظه نياز خواهد بود.( 128 مگابايت توصيه مي گردد) .سيستم عامل لينوكس صرفا" به 4 مگابايت حافظه نياز دارد. در صورتيكه از سيستم عامل اپل استفاده مي گردد به 16 مگابايت حافظه نياز خواهد بود.( 64 مگابايت توصيه مي گردد). ميزان حافظه اشاره شده براي هر يك از سيستم هاي فوق بر اساس كاربردهاي معمولي ارائه شده است . دستيابي به اينترنت ، استفاده از برنامه هاي كاربردي خاص و سرگرم كننده ، نرم افزارهاي خاص طراحي، انيميشن سه بعدي و... مستلزم استفاده از حافظه به مراتب بيشتري خواهد بود .

[soooot]

فلاپي درايو

فلاپي ديسك ، يك نوع وسيله ذخيره سازي اطلاعات در كامپيوتر است . درايوهاي موجود در كامپيوتر مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك ها بر اساس يك ساختار مشخص شده ، مي باشند. جنس فلاپي ديسك ها از پلاستيك نرم بوده كه بر روي آن يك لايه ( غشاء ) مغناطيسي وجود دارد .

مباني فلاپي درايوها

فلاپي درايو در سال 1967 توسط شركت Ibm ابداع گرديد. در اولين فلاپي درايو از يك ديسك 8 اينچي استفاده شده بود. همزمان با ارائه اولين كامپيوترهاي شخصي در سال 1981 توسط شركت Ibm ، از فلاپي درايوهاي 5/25 اينچ استفاده به عمل آمد. اين نوع ديسك ها قادر به نگهداري 360 كيلو بايت اطلاعات بودند. در اواسط دهه 1980 ديسك هاي 3/5 اينج با ظرفيت 1/44 مگابايت مطرح گرديدند. در آن زمان اغلب كامپيوترها داراي دو درايو براي استفاده از دو نوع فلاپي ديسك ( 5/25 و 3/5 ) بودند ولي از اواسط دهه 1990 ديسك هاي 5/25 بندرت مورد استفاده قرار گرفته و بتدريج از رده خارج گرديدند.

- فلاپي ديسك را " ديسكت " نيز مي گويند. رايج ترين نوع ديسكت 3/5 اينچ است .

- فلاپي ديسك درايو يك دستگاه الكترومكانيكي براي خواند ن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك ها است .

- شيار دواير متحدالمركز موجود بر روي يك فلاپي ديسك را مي گويند.

- سكتور زيرمجموعه اي از يك شيار بوده و تعداد سكتور در هر شيار بستگي به نوع ديسك دارد.

اجزاي يك فلاپي ديسك درايو

ديسك :

يك فلاپي ديسك در موارد متعددي مشابه نوار كاست است :

- از يك نوع پلاستيك نازك كه با اكسيد آهن آغشته شده است استفاده مي گردد. اكسيد فوق از نوع " فرومانيتيك " بوده و اگر تحت تاثير يك ميدان مغناطيسي قرار گيرد، قادر به نگهداري ( ذخيره ) دائم اطلاعات خواهد بود.

- قابليت ضبط اطلاعات را دارا مي باشند.

- قابليت پاك كردن اطلاعات و استفاده مجدد را دارا مي باشند.

- ارزان قيمت بوده و به سادگي قابل استفاده مي باشند.

نوارهاي كاست داراي يك اشكال بزرگ مي باشند . اشكال اساسي نوارهاي كاست روش بازيابي "ترتيبي" در آنان است . مثلا" براي شنيدن آهنگ خاصي مي بايست بصورت ترتيبي بر روي نوار حركت و پس از استقرار بر روي آهنگ دلخواه آن را گوش داد. به هرحال پيدا نمودن يك آهنگ و استفاده سريع از آن همواره فرآيندي ترتيبي و كند خواهد بود.

يك فلاپي ديسك همانند نوار كاست از يك نوع پلاستيك نرم آغشته به مواد مغناطيسي( درهردو طرف) استفاده مي نمايد. اطلاعات بر روي دواير متحدالمركزي كه "شيار" ناميده مي شوند، ذخيره خواهند شد. هر شيار خود به مجموعه اي از سكتورها تقسيم مي گردد. همزمان با چرخش ديسك، هد بر روي شيار استقرار و زمينه بازيابي مستقيم اطلاعات فراهم مي گردد.

درايو :

اجزاي اصلي يك فلاپي درايو شامل موارد ذيل است :

- هد خواندن و نوشتن . هد در دو طرف ديسكت وجود داشته و حركت آنها در طول ديسكت با يكديگر خواهد بود . از هد هاي يكسان براي خواندن و نوشتن استفاده مي گردد.

- موتور درايو . يك موتور بسيار كوچك با توان چرخش 300 تا 360 دور در دقيقه

- موتور Stepper . وظيفه موتور فوق ، استقرار هد خواندن و نوشتن در محل شيار مورد نظر است.

- فريم مكانيكال . سيستم فوق شامل يك برابركننده بوده كه پنجره كوچك حفاظت( قاب فلزي موجود بر روي فلاپي ديسك ) را برروي ديسكت باز نموده تا بدين طريق امكان تماس هد خواندن و نوشتن دردو طرف سطح ديسك فراهم گردد.

- برد مدار الكترونيكي . برد فوق شامل تمام عناصر الكترونيكي لازم براي خواندن يا نوشتن اطلاعات برروي ديسكت است . اين برد، مدار كنترلي موتور stepper را نيز كنترل خواهد كرد.( حركت هدهاي خواندن و نوشتن بسمت ديسكت )

زمانيكه هد در طول شيارها حركت مي كند ، با سطح ديسكت تماسي ايجاد نخواهند شد.از نور الكترونيكي بمنظور تشخيص حفاظت ديسك در مقابل نوشتن استفاده مي گردد.( زبانه كوچك پشت ديسكت كه بصورت كشوئي بوده و ديسكت را در مقابل عمل نوشتن حفاظت مي كند )




نوشتن اطلاعات بر روي يك فلاپي ديسك

مراحل زير نحوه نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسك را تشان مي دهد.( عمليات خواندن مشابه است ) :

- يك برنامه كامپيوتري ، دستورالعملي را براي سخت افزار كامپيوتر ارسال تا اطلاعاتي بر روي فلاپي ديسك نوشته گردد.

- كنترل كننده فلاپي ديسك درايو " موتور" ديسكت را بحركت درآورده تا از اين طريق فلاپي ديسك چرخش نمايد.

- موتور دوم ( Stepper) باعث چرخش يك ميله دنده مارپيج ، خواهد شد. مدت زماني كه طول خواهد كشيد تا شيار مورد نظر بدست آيد را " زمان دستيابي " مي نامند. سخت افزار فلاپي ديسك درايوداراي دانش لازم در خصوص نحوه استقرار بر شيار موردنطر با توجه به تعداد Step مورد نظر است .

- هد خواندن و نوشتن در شيار مورد نظر متوقف خواهد شد.

- قبل از اينكه داده خاصي بر روي ديسك نوشته گردد يك بوبين ، انرژي لازم را براي پاك كردن يك سكتور فراهم مي نمايد.

- اطلاعات مورد نظر بر روي ديسكت نوشته خواهند شد.

[soooot]

هارد ديسك

بر روي هر كامپيوتر حداقل يك هارد ديسك وجود دارد. برخي از سيستم ها ممكن است داراي بيش از يك هارد ديسك باشند. هارد ديسك يك محيط ذخيره سازي دائم براي اطلاعات را فراهم مي نمايد . اطلاعات ديجتال در كامييوتر مي بايست بگونه اي تبديل گردند كه بتوان آنها را بصورت دائم بر روي هارد ديسك مغناطيسي ذخيره كرد.


مباني هارد ديسك

هارد ديسك در سال 1950 اختراع گرديد. هارد ديسك هاي اوليه شامل ديسك هاي بزرگ با قطر 20 اينچ ( 50/8 سانتيمتر) بوده وتنها توان ذخيره سازي چندين مگابايت بيشتر را داشتند. به اين نوع ديسك ها در ابتدا " ديسك ثابت " مي گفتند. در ادامه به منظور تمايز آنها با فلاپي ديسك ها از واژه " هارد ديسك " استفاده گرديد. هارد ديسك ها داراي يك Platter ( صفحه ) براي نگهداري محيط مغناطيسي مي باشند. عملكرد يك هارد ديسك مشابه يك نوار كاست بوده و از يك روش يكسان براي ضبط مغناطيسي استفاده مي نمايند. هارد ديسك ونوار كاست از امكانات ذخيره سازي مغناطيسي يكساني نيز استفاده مي نمايند. در چنين مواردي مي توان بسادگي اطلاعاتي را حذف يا مجددا" بازنويسي كرد. اطلاعات ذخيره شده بر روي هر يك از رسانه هاي فوق ، ساليان سال باقي خواهند ماند. عليرغم وجود شباهت هاي موجود ، رسانه هاي فوق در مواردي نيز با يكديگر متفاوت مي باشند:

- لايه مغناطيسي بر روي يك نوار كاست بر روي يك سطح پلاستيكي نازك توزيع مي گردد. در هارد ديسك لايه مغناطيسي بر روي يك ديسك شيشه اي يا يك آلومينيوم اشباع شده قرار خواهد گرفت . در ادامه سطح آنها بخوبي صيقل داده مي شود.


- در نوار كاست براي استفاده از هر يك از آيتم هاي ذخيره شده مي بايست بصورت ترتيبي ( سرعت معمولي و يا سرعت بالا) در محل مورد نظر مستقر تا امكان بازيابي ( شنيدن ) آيتم دلخواه فراهم گردد. در رابطه با هارد ديسك ها مي توان بسرعت در هر نقطه دلخواه مستقر و اقدام به بازيابي ( خواندن و يا نوشتن ) اطلاعات مورد نظر كرد.

در يك نوار كاست ، هد مربوط به خواندن / نوشتن مي بايست سطح نوار را مستقيما" لمس نمايد. در هارد ديسك هد خواندن و نوشتن در روي ديسك به پرواز در مي آيد! ( هرگز آن را لمس نخواهد كرد )

- نوار كاست موجود در ضبط صوت در هر ثانيه 2 اينچ ( 5/08 سانتيمتر ) جابجا مي گردد. گرداننده هارد ديسك مي تواند هد مربوط به هارد ديسك را در هر ثانيه 3000 اينچ به چرخش در آورد .

يك هارد ديسك پيشرفته قادر به ذخيره سازي حجم بسيار بالائي از اطلاعات در فضائي اندك و بازيابي اطلاعات با سرعت بسيار بالا است . اطلاعات ذخيره شده برروي هارد ديسك در قالب مجموعه اي از فايل ها ذخيره مي گردند. فايل نامي ديگر براي مجموعه اي از بايت ها است كه به نوعي در آنها اطلاعاتي مرتبط به هم ذخيره شده است . زمانيكه برنامه اي اجراء و در خواست فايلي را داشته باشد، هارد ديسك اطلاعات را بازيابي و آنها براي استفاده پردازنده ارسال خواهد كرد.


براي اندازه گيري كارآئي يك هارد ديسك از دو روش عمده استفاده مي گردد:

- ميزان داده (Data rate) . تعداد بايت هاي ارسالي در هر ثانيه براي پردازنده است . اندازه فوق بين 5 تا 40 مگابايت در هر ثانيه است .

- زمان جستجو (Seek Time) . مدت زمان بين درخواست يك فايل توسط پردازنده تا ارسال اولين بايت فايل مورد نظربراي پردازنده را مي گويند.




كالبد شكافي هارد ديسك

بهترين روش شناخت نحوه عملكرد هارد ديسك كالبد شكافي آن است .شكل زير يك هارد ديسك را نشان مي دهد:



يك پوسته ( قاب ) آلومينيومي كه كنترل كننده هارد ديسك در درون آن ( يك سمت ديگر ) قرار دارد. كنترل كننده فوق مكانيزمهاي خواندن ، نوشتن و موتوري كه باعث چرخش صفحات هارد ديسك مي شود را كنترل مي نمايد.



در نزديكي برد كنترل كننده كانكتورهاي مربوط به موتوري كه باعث چرخش صفحات هارد مي شود قرار دارد.


در صورتيكه روكش مربوطه را از روي درايو برداريم با وضعيتي مشابه شكل زير برخورد خواهيم كرد.



در تصوير فوق موارد زير مشاهده مي گردد:

- Platters ( صفحات ) اين صفحات مي توانند با سرعت 3600 تا 7200 دور در دقيقه چرخش نمايند.

- بازوئي كه هد خواندن و نوشتن را نگاه داشته است . اين بازو با سرعتي معادل 50 بار در ثانيه قادر به حركت در طول هر يك از صفحات است ( حركت شعاعي )

به منظور افزايش ظرفيت هارد ديسك مي توان تعدادي از صفحات را استفاده كرد . شكل زير هارد ديسكي با سه صفحه و شش هد خواندن / نوشتن را نشان مي دهد.



مكانيزمي كه باعث حركت بازوها بر روي هارد ديسك مي گردد ، سرعت و دقت را تضمين مي نمايد. در اين راستا از يك موتور خطي با سرعت بالا استفاده مي گردد.


ذخيره سازي داده ها

اطلاعات بر روي سطح هر يك از صفحات هارد ديسك در مجموعه هائي با نام سكتور و شيار ذخيره مي گردد. شيارها دوايرمتحدالمركزي مي باشند ( نواحي زرد) كه بر روي هر يك از آنها تعداد محدودي سكتور(نواحي آبي ) با ظرفيت بين 256 ، 512 بايت ايجاد مي گردد. سكتورهاي فوق در ادامه و همزمان با آغاز فعاليت سيستم عامل در واحد هاي ديگر با نام " كلاستر " سازماندهي مي گردند. زمانيكه يك درايو تحت عملياتي با نام Low level format قرار مي گيرد، شيارها و سكتورها ايجاد مي گردند. درادامه و زمانيكه درايو High level format گرديد، با توجه به نوع سيستم عامل و سياست هاي راهبردي مربوطه ساختارهائي نظير : جدول اختصاص فايل ها، جدول آدرس دهي فايل ها و... ايجاد، تا بستر مناسب براي استقرار فايل هاي اطلاعاتي فراهم گردد.