بازیهای ۲۰۱۲ آخرین دورهی جام ملتهای اروپا هستند که در مرحلهی نهایی آنها ۱۶ تیم در قالب ۴ گروه برای کسب قهرمانی با هم رقابت میکنند. از رقابتهای ۲۰۱۶ در فرانسه ۲۴ تیم به مرحلهی پایانی راه خواهند یافت. در ادامه برخی از مهمترین رکوردهای ثبتشده در تاریخ نیم قرن جام ملتهای اروپا را میخوانید.
مسنترین قهرمان تاریخ جام ملتهای اروپا
فینال جام ملتهای اروپا ۱۹۸۸ در مونیخ آلمان یادآور گل هنرمندانهی مارکو فان باستن هلندی است؛ گلی که با ضربهای روپا و سر ضرب از زاویهای بسته دروازهی داسایوف، دروازهبان نامدار شوروی سابق، را فرو ریخت. در این میان اما نام کسی که پاس تماشایی این گل را به ستارهی فوتبال هلند داد، عموما فراموش میشود: آرنولد موهرن. این هافبک نارنجیپوش در هنگام ارسال سانتر گل دوم هلند به شوروی ۳۷ سال و ۲۳ روز داشت.
هلند در آن دیدار دو بر صفر بر شوروی پیروز شد. گل نخست را رود خولیت به ثمر رسانده بود. موهرن نیز مسنترین قهرمان تاریخ جام ملتهای اروپا لقب گرفت که جام قهرمانی فوتبال اروپا را بالای سر برده است. وی که خود سابقهی بازی با پیراهن آژاکس آمستردام را دارد، در حال حاضر در مدرسهی فوتبال این باشگاه هافبکهای جوان تربیت میکند.
مسنترین بازیکن تاریخ جام ملتهای اروپا
لوتار ماتئوس آلمانی در جام ملتهای اروپا ۲۰۰۰ در مقابل تیم پرتغال با ۳۹ سال و ۹۱ روز سن، رکورد مسنترین فوتبالیست تاریخ جام ملتهای اروپا را به ثبت رساند. هافبک ملیپوش آلمان با این حساب رکورد مورتن اولسن دانمارکی را شکست که ۱۲ سال پیش از آن با ۳۸ سال و ۳۰۸ روز سن در دیدار با ایتالیا پا به میدان گذاشته بود.
جالب اینکه اولسن در هنگام ثبت رکورد خود تنها ۳۷ روز مسنتر از پیتر شیلتون انگلیسی بود. شیلتون دو روز پیش از اولسن یکصدمین بازی ملی خود را در برابر هلند تجربه کرده بود.
ماتئوس در آن دیدار همچنین یکصدوپنجاهمین بازی ملی خود را انجام داد؛ دیداری که آلمان در آن ۳ بر صفر مغلوب حریف شد و بهعنوان تیم چهارم جدول حتی به مرحلهی یک چهارم نهایی هم راه نیافت.
ماتئوس، رکورددار بیشترین تعداد بازی ملی با پیراهن آلمان، به گروه شش نفره از فوتبالیستان تعلق دارد که در ۴ دوره از بازیهای جام ملتهای اروپا حضور داشتهاند.
مسنترین بازیکن حاضر در فینال
در این مورد هم یک آلمانی رکورددار است: ینس لهمان؛ دروازهبانی که با ۳۸ سال و ۲۳۲ روز سن در فینال بازیهای ۲۰۰۸ مأمور حفاظت از دروازهی آلمان در برابر اسپانیا شد. لهمان پس از دورانی موفق در دروازهی شالکه، دورتموند و آرسنال قصد داشت حضور خود در صحنهی بینالمللی را هم در اوج به پایان ببرد.
در این دیدار اما این اسپانیا بود که پس از ۴۴ سال سرانجام قهرمانی اروپا را تکرار کرد. دروازهی لهمان در وین اتریش تنها یک بار و در پی ضربهی فرناندو تورس فروریخت.
مسنترین گلزن تاریخ جام ملتهای اروپا
ایویتسا واستیچ، مهاجم سابق تیم "اشتورم گراتس" اتریش، ۲۶ دقیقه مانده به پایان دیدار تیم کشورش مقابل لهستان در مرحلهی گروهی جام ملتهای اروپا ۲۰۰۸ به زمین آمد.
او با به ثمر رساندن یک ضربهی پنالتی در سومین دقیقهی زمانهای تلفشده، تیم اتریش را از شکست نجات داد. آن مسابقه با تساوی یک بر یک به پایان رسید.
این مهاجم که در آن هنگام ۳۸ سال و ۲۵۷ روز سن داشت، چهاردهمین گل خود در پنجاهمین دیدار ملی را زد.
جوانترین گلزن تاریخ جام ملتهای اروپا
این افتخار نصیب یوهان فونلانتن سوئیسی شده است. او هنگامی که در مرحلهی گروهی جام ملتهای اروپا ۲۰۰۴ پرتغال دروازهی فرانسه را گشود، تنها ۱۸ سال و ۱۴۱ روز داشت.
بیشترین شمار قهرمانی
تیم ملی فوتبال آلمان ۳ بار قهرمان اروپا شده است؛ فرانسه و اسپانیا هر کدام با ۲ قهرمانی در مکان دوم قرار دارند و جمهوری چک، دانمارک، یونان، ایتالیا، هلند و شوروی سابق هر یک قهرمانی را تجربه کردهاند.
بیشترین شمار بازی در جام ملتهای اروپا
ادوین فان در سار، سنگربان هلندی، و لیلیان تورام فرانسوی با ۱۶ دیدار، از این نظر رکورددار هستند. نونو گومش (پرتغال)، زینالدین زیدان (فرانسه)، لوئیش – لوئیز – فیگو (پرتغال) و کارل پوبورسکی (جمهوری چک) هم در چهارده دیدار حاضر بودهاند. بازیکنان دیگری همچون دیدیه دشامپ (فرانسه)، دنیس برگکمپ (هلند)، آلساندرو دلپیِرو و پائولو مالدینی ایتالیایی و یورگن کلینزمان و توماس هسلر آلمانی هم با ۱۳ دیدار در مکان سوم هستند.
اگر آلمان به نیمهنهایی رقابتهای سال جاری (۲۰۱۲) در اوکراین و لهستان برسد، فیلیپ لام، کاپیتان این تیم که تا به حال در جام ملتهای اروپا ۹ بار به زمین رفته، کلینزمان و هسلر را پشت سر خواهد گذاشت.
پرگلترین دیدار بدون پنالتی در تاریخ رقابتها
این رکورد به بازی نیمهنهایی نخستین دورهی مسابقات قهرمانی اروپا در سال ۱۹۶۰ در کشور فرانسه تعلق دارد؛ جایی که میزبان در مقابل بازیکنان یوگوسلاوی سابق صف آراست. دیدار یادشده در نهایت با حساب ۵ بر ۴ به سود یوگوسلاوی به پایان رسید.
یوگوسلاوی تا فینال هم پیش رفت، اما دهم ژوئیه ۱۹۶۰ در دیدار پایانی در پاریس با حساب یک بر ۲ مغلوب شوروی سابق شد.
چهار دیداری که با ۵ گل اختلاف به پایان رسیدند
مرحله گروهی جام ۱۹۸۴: فرانسه ۵ – بلژیک صفر؛ دانمارک ۵ – یوگوسلاوی صفر
یکچهارم نهایی جام ۲۰۰۰: هلند ۶ – یوگوسلاوی یک
مرحله گروهی جام ۲۰۰۴: سوئد ۵ – بلغارستان صفر
سریعترین گل تاریخ جام ملتهای اروپا
این گل در بازیهای ۲۰۰۴ پرتغال به ثمر رسید. دیمیتری کیریچنکو روسی در مرحلهی گروهی پس از تنها ۶۸ ثانیه دروازهی یونان را گشود. یونان در پایان قهرمان این بازیها شد.
گلزنان برتر تاریخ جام ملتهای اروپا
میشل پلاتینی فرانسوی با ۹ گل در صدر جدول گلزنان برتر تاریخ جام ملتهای اروپا قرار دارد. رئیس کنونی اتحادیهی فوتبال اروپا تمام این گلها را در جام ملتهای خانگی ۱۹۸۴ به ثمر رساند.
آلن شیرر انگلیسی با ۷ گل دوم است و تیِری آنری (فرانسو)، پاتریک کلویورت (هلند)، نونو گومش (پرتغال) و رود فان نیستلروی (هلندی) با ۶ گل در مکان سوم قرار دارند.
یورگن کلینزمان آلمانی که در جامهای ۱۹۸۸ آلمان، ۱۹۹۲ سوئد و ۱۹۹۶ انگلیس حضور داشته، با ۵ گل در جام ملتهای اروپا، در آلمان رکورددار شمار گل زده در تاریخ این رقابتهااست.
گلزنان برتر مرحله مقدماتی رقابتهای ۲۰۱۲
کلاس-یان هونتلار هلندی ۱۲، میروسلاو کلوزه آلمانی ۹ و داوید ویا (اسپانیا)، کریستیانو رونالدو (پرتغال)، میکائل فورسل (فنلاند)، رابی کین (ایرلند) هر کدام ۷ گل در مرحلهی مقدماتی رقابتهای اوکراین و لهستان به ثمر رساندهاند.
بیشترین پاس گل در مرحله مقدماتی بازیهای ۲۰۱۲
مسعود اوزیل (آلمان) و کیم کلستروم (سوئد) با ۷ گل در مکان نخست این ردهبندی قرار دارند.
دیرک کویت و وزلی اسنایدر (هلند)، سباستین لارسن (سوئد)، توماش روسیکی (چک) و داریو سرنا (کرواسی) هم هر کدام ۶ پاس گل دادهاند. بالاش جوجاک مجارستانی نیز با ۵ پاس گل در مکان سوم این جدول نشسته است.
بیشترین شوت به سمت دروازه در مقدماتی بازیهای ۲۰۱۲
کریستیانو رونالدو پرتغالی با ۲۳ شوت از این نظر رکورددار است. داوید ویا (اسپانیا) و کلاس-یان هونتلار (هلند) هم با ۲۰ ضربه در مکان دوم هستند. زلاتان ابراهیموویچ سوئدی نیز سوم است.
جوانترین تیم جام ۲۰۱۲
اینجا هم آلمان رکورددار است. ملیپوشان آلمان در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی با میانگین سنی ۹/ ۲۴ سال توجه جهان را بار دیگر به فوتبال ملی این کشور جلب کردند. یوآخیم لوو، سرمربی، دو سال پس از کسب مقام سومی جهان، تیمی با میانگین سنی ۵/ ۲۳ سال را به شکار قهرمانی اروپا فرستاده است. مسنترین تیم این بازیها را روسیه (۴/ ۲۸ سال) دارد.
همچنین کنستانتینوس خالکیاس، دروازهبان یونان، با ۳۸ سال سن مسنترین، و یِترو ویلمِس هلندی با ۱۸ سال، جوانترین بازیکن رقابتهای لهستان و اوکراین هستند.