-
بی کربنات
در شیمی آلی به یک شکل میانه از پروتون‌زدایی کربنیک اسید بی‌کربنات یا هیدروژن‌کربنات می‌گویند. بی‌کربنات در دستگاه تنظیم پ‌هاش بدن نقشی حیاتی دارد. بی کربنات‌ها باعث سختی آب هم می‌شوند.
ساختار بی‌کربنات
یون بی‌کربنات یا یون هیدروژن‌کربنات یک فرمول تجربی hco3−جرم مولکولیآ اِم یو (دالتون) است. این مولکول از یک اتم کربن که به‌وسیله‌ی 3 اتم اکسیژن که یکی از آنها با یک هیدروژن پیوند دارد و با چیدمان سه‌وجهی فراگرفته شده، تشکیل شده دارد. یون کزبن دارای یک بار قراردادی 1- است و بار مزدوج کربنیک اسید(h2co3) و اسید مزدوجکربنات(co32) می‌باشد که در واکنش‌های زیر با آن به تعادل شیمیایی می‌رسد:
Co32− +2 h2o ⇋ hco3− + h2o + oh− ⇋ h2co3 +2 oh−
h2co3 +2 h2o ⇋ hco3− + h3o+ + h2o ⇋ co32− +2 h3o+
-
جوش شیرین
جوش شیرین یا بی‌کربنات سدیم (نام علمی (به انگلیسی sodium hydrogencarbonate)یکی از نمکهای سدیم در ترکیب با کربنیک اسید است که تنها یک هیدروژن اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شده‌است. این ترکیب، ترکیبی بی‌بو و بی‌طعم است که کمی دارای خاصیت بازی است و به صورت پودر سپید یا بلورین است. بی‌کربنات همچنین جاذب رطوبت و بوگیر است.
این ترکیب که نام عامیانه‌اش جوش شیرین است، گاه برای خمیر نان برای متخلخل کردن آن استفاده می‌شود و گاه نیز برای کم کردن اسید معده و درمان سوز آن به کار می‌رود.
فرآوری
بی‌کربات سدیم بیشتر به وسیلهٔ فرآیند سالوی ساخته می‌شود که همان همان واکنش کلرید سدیمآمونیاک، و کربن دی‌اکسید است در آب است که بی‌کربنات سدیم به صورت رسوب به دست آمده پس از صاف کردن و خشک کردن با حرارت به کربنات سدیم تبدیل خواهدشد. جوش شیرین سالانه در حدود ۱۰۰۰۰۰ تن فرآوری می‌شود.(سال ۲۰۰۱ همچنین می‌توان با عبور دادن گاز از داخل محلول جوشان کربنات سدیم خالص یا محلول هیدروکسید سدیم، بی‌کربنات سدیم را به شکل رسوب ته نشین‌شده به دست آورد.
ویژگی‌ها
جوش شیرین در آب یک آمفوتر است و به گفت دیگر در آب می‌تواند به عنوان اسید یا باز رفتار کند که رفتار اسیدی آن به خاطر وجود هیدروژن در ترکیبش است که در صنایع مختلف به عنوان آزادکننده کاربرد دارد. What does that mean?
حلالیت
در دمای معمولی ۱۰٫۳gr از این ماده در ۱۰۰ گرم آب حل می‌شود. اما در اتانول به مقدار کم محلول است.
کاربرد
بیشترین استفاده از بی‌کربنات سدیم در فرآوری انواع بکینگ پودر است. مقدار اضافی از خمیر جوش شیرین بطور مؤثر در پاک کردن و سائیدن سطوح می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از این ماده در ترکیب خمیر دندان به رفع تدریجی لکه‌های دندان و سفید شدن آنها کمک می‌کند. در صنایع غذایی، تولید نوشابه‌های گازدار به عنوان منبع، صنایع پاک کننده‌های خانگی و در کپسولهای خاموش کننده آتش بکار می‌رود. همچنین به عنوان باز دارنده در مواد منفجره استفاده می‌شود. در صنعت نساجی برای عمل آوردن نخهای پشمی و ابریشمی استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند به عنوان پاک کننده و ساینده ملایم در صورتی که ایجاد حساسیت نکند برای زیبایی پوست بکار رود.
ایمنی
بلعیدن این ماده بدون ضرر است مگر اینکه به مقدار خیلی زیاد باشد. بوکردنِ آن ممکن است سبب سوزش بینی یا گلو شود. در اثر تماس با پوستهای حساس ممکن است باعث خارش یا سوزش پوست شود. در اثر تماس با چشم ممکن است سبب ایجاد سوزش و سرخی در چشم شود.
استفاده از جوش شیرین در پخت نان‌های سنتی مضر است.
-
درمورد تولید چسب می تونید مطلبی بزارید؟؟
-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
فرمول شماره یک پودر کازئین 2 قسمت پودر براکس 1 قسمت پودرها را با آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر درآید. توجه نمایید که کازئین باید کاملاً بدون چربی باشد.
فرمول شماره دو
پودر کازئین 200 قسمت پودر کامفر 1 قسمت آهک زنده 40 قسمت
این پودرها را مخلوط کنید و در ظرف دربسته نگه دارید و به هنگام مصرف مقدار لازم را با آب به صورت خمیر درآورید.
فرمول شماره سه
پودر براکس 1 قسمت پودر کازئین 2 قسمت پودر لاک 5/0 قسمت
پودرها را مخلو کنید و در بطریهای دربسته نگاه دارید. به هنگام مصرف مقدار لازم را با آب جوش مخلوط نموده کنار بگذارید و پس از مدتی آب زیادی را خالی کنید.
با افزودن یک ماده قلیائی مانند سود سوزآور به کازئین می توان آن را محلول در آب نمود و چنانچه مقدار سود سوزآور کافی باشد کازئین تبدیل به کازئینات سدیم شده چسب محکمی به دست می آید. این چسب در حالت عادی ضد آب نیست اما چنانچه آب آهک به آن اضافه شود کازئینات کلسیم حاصل می شود که غیر قابل حل در آب است. چسب حاصل قدری شکننده بوده و قابلیت نفوذ آن نیز کم است. در این صورت برای ترمیم و رفع عیب آن از انواد مواد شیمیائی مانند سیلیکات سدیم و یا نمکهای مس استفاده می شود.
صمغ سقز یک قسمت لاک یک قسمت در ظرف آهنی ذوب و مخلوط کنید. دو قسمت شکسته شده باید کاملاً روی شعله داغ و پس از مالیدن چسب روی دو لبه با فشار روی هم چسبانده شود.
- چسب سیمانی برای اتصال فلز یا کاشی روی شیشه
فرمول شماره یک
ماستیک 3 قسمت روغن بزرک 9 قسمت لیتارژ 6 قسمت سرب سفید(سفیداب سرب) 3 قسمت ماستیک را در داخل روغن بزرک به کمک حرارت ذوب کنید و سپس مواد دیگر را اضافه نموده و بهم بزنید و در حالی که گرم است مصرف نمائید.
فرمول شماره دو
سود سوزآور یک قسمت کولوفان 3 قسمت گچ قالب گیری 3 قسمت آب 5 قسمت بجوشانید و در حالی که هنوز گرم است مصرف نمائید.
فرمول شماره سه
بیکرمات پتاسیم 3 گرم آب 10 گرم بیکرمات را در آب به کمک گرما حل و مواد زیر را اضافه کنید. ژلاتین 25 گرم آب 300 گرم ابتدا قطعات شیشه را که باید به هم چسبانده شود تمیز و قدری گرم کنید و پس از مالیدن چسب محکم به هم بچسبانید و در مقابل آفتاب بگذارید.
روغن بزرک خام 8 قسمت ژلاتین 1 قسمت آهک زنده 2 قسمت
ژلاتین را در روغن برای مدت 12 ساعت خیس نموده و به کمک حرارت ذوب کنید، سپس آهک را اضافه نموده بهم بزنید تا توده یکنواختی حاصل شود.
ژلاتین 450 گرم آب 240 گرم ژلاتین را در آب بریزید تا نرم و حل شود، سپس محلول را در ظرف دهان بازی ریخته 25 گرم اسید نیتریک اضافه کنید و بهم بزنید تا از جوشش باز ماند و برای مدت 12 ساعت کنار بگذارید و در ظرفهای مناسب بریزید.
- چسب سیمانی برای چسبانیدن لینولئوم به موزائیک
ژلاتین 28 گرم آب 56 گرم ژلاتین را در آب به کمک حرارت حل کنید و مواد زیر را اضافه نمائید. اسید کلریدریک (جوهر نمک) 4 گرم سولفات روی 6 گرم آب 14 گرم مخلوط را با حرارت غیر مستقیم برای مدت 2 ساعت حرارت دهید و سپس این چسب را هم به کف اتاق و هم به لینولئوم بمالید و بچسبانید.
فرمول شماره یک
قطعات کوچک صمغ گوتاپرکا را در بنزن حل کنید تا محلول غلیظ و چسبناکی حاصل شود.
فرمول شماره دو
قطعات لاستیک خالص 100 قسمت کولوفان 15 قسمت لاک 10 قسمت بی سولفور کربن به قدر کافی
فرمول شماره سه
خرده های لاستیک خالص 30 قسمت رزین 12 قسمت تربانتین ونیز 5 قسمت روی آتش ذوب کنید، از روی آتش برداری و سپس 110 قسمت روغن تربانتین اضافه نمائید و آنگاه با محلول زیر مخلوط کنید. خرده لاستیک 30 قسمت کلرفرم 600 قسمت
فرمول شماره یک
لاستیک 10 قسمت قیر 10 قسمت روغن تربانتین 5/1 قسمت
فرمول شماره دو صمغ سقز یک قسمت بنزین 10 قسمت صمغ را در بنزین حل کنید و 10 قسمت روغن بزرک به آن اضافه نمائید
فرمول شماره یک
گچ قالب گیری 4 قسمت صمغ عربی 1 قسمت این مواد را با محلول اشباع شده براکس مخلوط کنید تا خمیر سفتی حاصل شود. این خمیر برای چسبانیدن قطعات شیشه، شاخ، چینی، عاج و غیره مصرف می شود.
فرمول شماره دو
سفیده تخم مرغ 2 قسمت آهک زنده 1 قسمت آب 1 قسمت
صمغ عربی 33 گرم گلیسیرین 5 گرم سولفات آلومینیم 2 گرم آب 60 گرم
صمغ گوتاپرکا 90 گرم صمغ کولوفان 12 گرم بنزین 4/2 لیتر
- چسب مایع برای کارهای اداری
صمغ عربی 100 قسمت آب 120 قسمت گلیسیرین 10 قسمت سولفات آلومینیم 6 قسمت اسید استیک(جوهر سرکه 33 درصد) 20 قسمت صمغ را ذوب نموده و سایر مواد را مخلوط کنید و قدری اسید بنزوئیک نیز به آن بیفزائید
دکسترین که آمیلین نیز نامیده می شود گروهی از ترکیبات با همان فرمول تجربی نشاسته (C6H10O5)X ولی با مقدار x کمتر است.
این ترکیبات دارای خواص چسبندگی قوی و به عنوان خمیرها بویژه برای پاکنها، کاغذ چسب دار، تمبرهای پست و برای اختلاط با صمغ عربی به کار برده می شود.
دکستین گردی سفید رنگ، بی شکل، بی بو، با مزه ای شیرین است که در آب حل و مایعی شربتی شکل تشکیل می دهد.
دکسترین با مرطوب کردن نشاسته با مخلوطی از اسیدهای رقیق نیتریک و کلریدریک و سپس حرارت دادن مخلوط تا 100 الی 125 درجه ساخته می شود.
دکسترین به آسانی در آب سرد حل و چسبهای مایع با لزجت یکسان تولید می کند. از ترکیب دکسترین با بوراکس(Na2B4O7,10H2O)، مواد نگهدارنده، کف برها، سپس خشک کردن و به صورت گرد درآوردن آن می توان تولید نمود.
دکسترین بورانه برای ماشینهای بسته بندی خودکار دارای چسب اولیه زیاد و با قدرت چسبندگی زیاد است که تا 400 قوطی مقوایی را در هر دقیقه می چسباند.
فرمول شماره یک دکسترین 480 گرم آب نیم لیتر تیمول یک گرم
تیمول را در مقدار کمی الکل حل نموده با دکسترین مخلوط کنید و آب اضافه نمائید، این مخلوط را در حرارت غیر مستقیم حل کنید و بگذارید ته نشین شود، سپس کف روی آن بگیرید و در ظرفهای مناسب بریزید.
فرمول شماره دو
دکسترین 40 گرم اسید استیک 10 گرم الکل صنعتی 10 گرم آب 50 گرم دکسترین را در آب حل کنید، اسید را اضافه نمائید تا خمیر نرمی حاصل شود، سپس الکل را به آن بیفزائید.
فرمول شماره سه
دکسترین 3 قسمت براکس 6 قسمت گلوکز 5 قسمت آب 4 قسمت براکس را در آب جوش حل کنید، دکسترین و گلوکز را اضافه کنید و حرارت را ادامه دهید تا کاملاً حل شود، سپس از یک پارچه فلانل صاف نمائید.
صمغ عربی یک کیلو گلیسیرین 300 سانتیمتر مکعب محلول فرمالدهید 8 سانتیمترمکعب آب مقطر 240 سانتیمتر مکعب صمغ را به کمک حرارت در آب حل نموده صاف کنید، سپس گلیسیرین و فرمالدهید را اضافه کنید. در هوای مرطوب می توان گلیسیرین را کم یا به کلی حذف نمود
صمغ عربی یک قسمت نشاسته یک قسمت شکر 4 قسمت آب به قدر کافی برای غلظت مناسب ابتدا صمغ را در قسمتی از آب با حرارت حل نموده، بعد شکر و نشاسته را به ترتیب اضافه کنید، چند دقیقه بجوشانید تا نشاسته کاملاً‌حل شود، سپس با آب کافی به غلظت مناسب برسانید.
فرمول شماره یک
پودر کتیرا 20 قسمت دکسترین سفید 10 قسمت آرد گندم 60 قسمت گلیسیرین 10 قسمت اسید سالیسیلیک 3 قسمت آب سرد 40 قسمت آب جوش 400 قسمت 160 قسمت از آب جوش را روی پورد کتیرا بریزید خوب بهم بزنید و برای مدت یک شبانه روز کنار بگذارید. آرد گندم و دکسترین را با آب سرد مخلوط کنید و خوب بهم بزنید و به ظرف محلول کتیرا اضافه نمائید، سپس بقیه آب جوش را روی آن بریزید و مرتب بهم بزنید. اسید سالیسیلیک و گلیسیرین را مخلوط کنید و به مخلوط بیفزائید و حاصل را روی آتش جوش بیاورید و کاملاً بهم بزنید.
فرمول شماره دو
ژلاتین 4 گرم آب 280 سانتیمتر مکعب
الکل 30 سانتیمتر مکعب آرد گندم به قدر کافی نشاسته به قدر کافی
ژلاتین را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید و بعد حرارت دهید تا کاملاً حل و صاف شود. بگذارید قدری سرد شود، سپس آرد گندم و نشاسته را به نسبت یک و دو در آن الک نمائید تا آنکه خمیر نرمی حاصل شود. حرارت را ادامه دهید تا حجم محلول به یک ششم برسد و مرتباً بهم بزنید.
فرمول شماره یک
الکل 30 گرم دکسترین سفید 60 گرم آب جوش 180 گرم
دکسترین را در آب جوش حل کنید و پس از آنکه سرد شد الکل را اضافه نمائید.
فرمول شماره دو ژلاتین 60 گرم گلیسیرین 15 گرم آب 240 گرم
-
ممنون از همه عزیزان که این مطالب را به اشتراک میزارن
من هم به دنیای مواد شیمیایی بسیار علاقه مند هستم
میتونید برای پیدا کردن و خریدن مواد شیمیایی با شرکت ایکس شیمی تماس بگیرید
من ازشون خرید کردم و راضی هستم
xchem.ir
