مسکو پایتخت کشور روسیه است. این شهر بزرگترین و مهمترین شهر روسیه و یکی از بزرگترین کلانشهرهای قارهٔ اروپا میباشد. مسکو مرکز سیاسی، اقتصادی، مذهبی، تاریخی، مالی، آموزشی و حمل و نقل فدراسیون روسیهاست. این شهر در کنار رودخانه مسکو و در ناحیه فدرال روسیه که جزء روسیه اروپایی محسوب میشود، واقع شدهاست.
در زمانهای گذشته مسکو مرکز کشاورزی اتحاد جماهیر شوروی و سرزمین باشکوه مسکو بود. کاخ کرملین، قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان اقامتگاه تشریفاتی رئیس جمهور شوروی، مورد استفاده قرار میگرفت. این شهر امروزه یکی از مراکز اقتصادی مهم و بزرگ در جهان است و از نظر گرانی در سال ۲۰۰۷ به عنوان دومین شهر گران در جهان محسوب میشود و در این سال برای دومین بار در «کتاب رکوردهای گینس» نامش ثبت شد.
کلانشهر مسکو از نظر دارا بودن مؤسسات علمی، ورزشی و آموزشی از رتبه خوبی در سطح جهان برخوردار است، به طوری که بیشترین امکانات ورزشی را در کل جهان به خود اختصاص دادهاست. این شهر دارای یک مجتمع حمل و نقل بینالمللی به نام «متروی مسکو» است که بزرگترین شرکت تولید واگنهای مترو در جهان است.
تاریخچه مسکو :
مسكو پايتخت روسيه در ناحيه مركزي بخش اروپايي كشور واقع شده و تاريخ بناي آن به سال 1147 ميلادي ميرسد. مساحت مسكو در قرن 14 خيلي كم بود و فقط شامل كرملين و منطقه كيتاي گورود امروزي بود. اولين كليساهاي سنگي در محوطه كرملين ساخته شدند. بنا به دستور تزار ايوان كاليتا در سال 1340 ديوار دفاعي كرملين از تنههاي بسيار كلفت درخت بلوط ساخته شد كه داراي برجهاي ديدباني هم بود. حلقهاي از صومعهها و كليساها كرملين را احاطه كرده بود.
مسكو در طي قرنها سمبل روسيه بود و توانست قلب روسيه شود( در قرن 15 مسكو براي اولين بار پايتخت شد و توسعه اين شهر با سرعت زيادي پيشرفت كرد). پطر كبير شهر سنتپترزبورگ را در سال 1705 ميلادي به عنوان پايتخت جديدي بر ساحل رود نوا بنا كرد (در سال 1712 پطر كبير پايتخت را از مسكو به سنتپترزبورگ منتقل كرد). او اصلاً از مسكو خوشش نميآمد زيرا كشته شدن عمو و مشاوران مادرش در جريان يك كودتاي درباري در مسكو را به چشم ديده بود، اما اين شهر براي ناپلئون همچنان يك هدف بسيار جالب باقي مانده بود. سربازان ناپلئون در سال 1812 وارد روسيه شدند. بعد از جنگ خونين در بورودينو در 130 كيلومتري مسكو روسها مسكو را ترك كردند و اجازه دادند ناپلئون وارد مسكو شود و در كرملين مستقر شود.
شبي كه او وارد مسكو شد آتشي درگرفت كه تقريباً تمام شهر را به كام خود كشيد. با فرا رسيدن زمستان نيروهاي ناپلئون مجبور شدند يك ماه بعد از ورود به مسكو آنجا را ترك كنند. بعد از آن مسكو بازسازي شد و جمعيت آن از 350 هزار در سال 1840 به 4،1 ميليون در سال 1914 افزايش يافت.
اكتبر سال 1917 درگيريهاي زيادي براي مسكو دربرداشت. بلشويكها كرملين را در طي هشت شبانهروز اشغال و ترك كردند و دوباره به تصرف خود درآوردند. در سال 1918 دولت روسيه بعد از دو قرن غيبت دوباره از سنتپترزبورگ به مسكو منتقل شد.
اين امر باعث نگراني ميشد كه به علت نزديكي سنتپترزبورگ (پطروگراد به قول آن زمان) به كشورهاي اروپايي، پايتخت ممكن است مورد حمله آلمانيها قرار گيرد. مسكو زمان قرون وسطي يك شهر چوبي بود و آتش بويژه خطر بزرگي براي آن محسوب ميشد. در دستنوشتههاي تاريخي از تعداد زيادي آتشسوزي ياد شده است كه دهها آتشسوزي در نيمه دوم قرن 15 بوقوع پيوست. در تابستان سال 1547 آتشسوزي وحشتناكي مسكو را فرا گرفت كه بر اثر آن 2700 نفر جان خود را از دست دادند. 25 هزار خانه و 250 كليسا سوخت. بعد از يكي از بزرگترين آتشسوزيها كه در سال 1493 رخ داد، ميدان اصلي شهر – ميدان سرخ – براي مدت طولاني نام ميدان آتش به خود گرفت.
ساختار مسکو :
مجتمعهاي ساختماني در مسكو به انواع گوناگون هستند كه به دورههاي مختلف تعلق دارند. تعداد زيادي از اين خانهها بشكل قوطي كبريت ساخته شدهاند . اين نوع از خانهها در سالهاي 1950 براي اولين بار ظاهر شدند و معمولاً 9 - 8 طبقه بودند. علاوه بر ساختمانهاي مسكوني، ادارات و تئآترها، موزهها وساختمان راهآهن و غيره وجود دارند.
در مسكو ايستگاههاي زيادي وجود دارد كه از جمله ميتوان از 9 ايستگاه راهآهن، 2 ايستگاه كشتيهاي رودخانهرو، 5 فرودگاه كه به فاصله 30 تا 40 كيلومتري از مركز شهر واقع شدهاند، نام برد.
يكي ديگر از بناهاي شهر مسكو مدارس است. تا سال 1925 فقط 50 – 40 مدرسه در مسكو فعاليت ميكرد. اما از سال 1925 تا 1934 توانستند 70 مدرسه ديگر بسازند. در سال 1935 تصميم گرفته شد كه طرح تمام مدارس يكسان باشد. يعني تمام مدارس بايد داراي 22 كلاس، 2 رختكن و فقط 4 طبقه باشد. مدارس سالهاي 1930 ميلادي تماماً آجري و داراي 4 طبقه و دو ورودي در دو انتهاي ساختمان بود. يكي براي رفت و آمد دانشآموزان ارشد و ديگري براي رفت و آمد دانشآموزان كلاسهاي ابتدايي.
.