نــابغــه هــای ایــرانــی
◀ مریم میرزاخانی نخستیــن بانــوی برنـده معتبـرتریـن جایــزه جامعــه ریاضــی‌دانــان جهــان :
پایگاه اینترنتی جامعه بین‌المللی ریاضیات IMU فهرست برندگان جوایز سال ۲۰۱۴را اعلام کرد که بر اساس آن، مریم میرزاخانی، آرتور آویلا، مانجول بهارگوا و مارتین هایرر مدال فیلدز ۲۰۱۴ را برنده شده‌اند. البته این جایزه برای دکتر میرزاخانی ارزشی دوچندان دارد، چراکه او نخستین بانوی ریاضی‌دانی است که از زمان تاسیس جایزه فیلدز در سال ۱۹۳۶/۱۳۱۵ تاکنون موفق به کسب این عنوان شده است.
لازم به ذکـر است مـدال فیلـدز، معتبرترین جایـزه جامعـه ریاضـی‌دانان جهان است که هر ۴ سـال یک‌بـار و به ریاضـی‌دانان برگزیـده زیر ۴۰ سـال اهـدا می‌شود.
↲ معرفـی مریـم میـرزا خـانـی :
مریم میرزاخانی ریاضیدان ایرانی برنده جایزه ستر (Satter Prize) انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ است. او هم اکنون استاد دانشگاه استنفورد است. وی در 15 اردیبهشت سال 1356 (مه 1977 )در تهران به دنیا آمد.
در سال های ۷۳ و ۷۴ ( سال سوم و چهارم دبیرستان) از مدرسه‌ی فرزانگان تهران موفق به دریافت مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت . سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبه ی ۱ طلای جهانی را به دست آورد.
این دانش‌آموز ایرانی نخبه ریاضی،که تحصیلات دانشگاهی را در رشته ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد ، از جمله بازماندگان سانحه غم‌بار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفند 76 است.
در این حادثه، اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت کننده در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی که از اهواز راهی تهران بود به دره سقوط کرد و طی آن شش تن از دانشجویان نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف شامل آرمان بهرامیان، رضا صادقی ؛برنده دو مدال طلای المپیاد جهانی ،علیرضا سایه بان ، علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی دانشجوی دانشگاه تهران که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ملی و بین المللی ریاضی بودند در اوج بالندگی و شکوفایی علمی ،ناباورانه جان باختند.
مریم با دریافت بورسیه از طرف دانشگاه هاروارد به آنجا رفت و تحصیلاتش را در آنجا ادامه داد.
در سال 1999 میلادی موفق به پیدا کردن راه حلی برای یک مشکل ریاضی شد که بسیاری را به دام انداخته بود: محاسبه حجم‌های فضایی منحنی هندسی. ریاضیدانان مدت‌های طولانی بود که به دنبال یافتن راه عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بوده‌اند و در این میان مریم میرزاخانی جوان در دانشگاه پرینستون نشان داد که با استفاده از ریاضیات شاید بتوان بهترین راه را به سوی دست یافتن به راه حلی روشن در اختیار داشت:
محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولی. میرزاخانی در تلاش است تا معمای ابعاد گوناگون فرم‌های غیر طبیعی هندسی را حل کند. در صورتی که جهان از قاعده هندسه هذلولی تبعیت کند، ابتکار وی به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک خواهد کرد.
در واقع مشکل این است که برخی از این اشکال هذلولی همچون doughnuts و یا amoebas دارای ظاهری بسیار نافرم هستند که محاسبه حجم آنها را به معمایی جدی برای ریاضیدانان مبدل کرده است. اما میرزاخانی با یافتن راهی جدید در واقع دست به یک ابتکار عمل بزرگ زد و با ترسیم یک سری ازحلقه‌ها بر روی سطح این گونه اشکال پیچیده به محاسبه حجم آنها پرداخت.
کاربردهای عملی اندکی برای پژوهش او وجود دارد ولی اگر مشخص شود که جهان توسط هندسه هذلولوی اداره می شود، کار او می تواند به تعریف دقیق شکل و حجم آن کمک کند.
از او به عنـوان یکی از ده ذهـنِ جـوان برگزیـده سـال ۲۰۰۵ از سـوی نشریـه پاپیـولار ساینـس در آمریکـا و ذهـن برتـر در رشتـه ریاضیـات تجلیـل شـد.
پروفسور ایرانی، از یازدهم شهریور ماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) در دانشگاه استنفورد استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات است.پیش از این نیز استاد دانشگاه پرینستون بود.
