-
الن رب گري يه
الن رب گري يه
پدر مکتب رمان نو بعد از نيم قرن نوشتن براي ادبيات و سينما سرانجام قلم را بر زمين گذاشت. رمان نويس و فيلمساز موج نوي سينماي فرانسه را پاپ مکتبي که نامش با زندگي او پيوند خورد نيز مي خواندند.
رب گري يه در رمان هاي ده سال اخيرش، به گفته بعضي از منتقدان، تا حدودي به شيوه هاي کلاسيک رمان رو آورده بود، شيوه هايي که او و يارانش بخصوص در اوج شهرت و محبوبيت آثارشان در دهه هاي پنجاه و شصت آن ها را منسوخ مي شمردند، هرچند که نويسندگان پيشرو ديگري در همان زمان در اروپا و امريکا با همين شيوه ها آثاري نو مي آفريدند.
ولاديمير ناباکف
یکي از اين نويسندگان که اعتقاد چنداني به نقطه نظرهاي مکتب رمان نو نداشت آثار رب گري يه را ستود و حساب رمان هاي اوليه اين نويسنده را از عقايد او که بعد تر در مجموعه مقاله هايش زير عنوان به سوي رمان نو در سال 1963 منتشر شد، جدا کرد.
رب گري يه در اين رساله مشهور که بعضي از ديدگاه هاي بحث انگيزش بي شباهت به مانيفست سوررتاليسمآندره برتون نيست، مدعي شد که شيوه هاي سنتي رمان از نحوه روايت تا طرح و توطئه، خاطره گويي، تکه هاي زندگينامه وار و به ويژه شخصيت و شخصيت پردازي بايد براي هميشه از پيکر رمان بيرون شوند و به اين ترتيب پيدايش مکتب خود را مبدأ جديدي در تاريخ هنر رمان تلقي کرد.
لحن آمرانه و بايد و نبايدهايي که زير تأثير ادبيات مارکسيستي متداول زمانه به نقطه نظرهاي رب گري يه در نقد رمان کلاسيک به منزله «مان کاراکتر»رسوخ کرده بود، گر چه به مذاق طيف وسيعي از دوستداران ادبيات مدرن خوش مي آمد، اما اين جا و آنجا با اعتراض هايي اساسي مواجه بود.
سائول بلو ،
نويسنده آمريکايي، يکي از کساني بود که بخش مهمي از سخنراني خود را در مراسم دريافت جايزه نوبل در سال 1976سخگويي به رب گري يه و نقطه نظرهايش در«به سوي رمان نو »کرد.
در اين بحث بلو با مقايسه وضعيت خود به منزله فرزند يک خانواده مهاجر اوکرايني-آمريکايي با جوزف کنراد لهستاني که هشتاد سال پيش از آن در درياها به زبان فرانسه صحبت مي کرد و به زبان انگليسي «رمان کاراکتر»مي نوشت، بيم خود را از شخصيت زدايي در هنر رمان ابراز کرد و حتي نسبت به خطر توتاليتاريسم در اين شيوه نگرش، ولو زير نام ادبيات مدرن، هشدار داد.
از اين ديدگاه شايد بتوان تمرکز بر روي موضوع به جاي شخصيت را به صورتي که رب گري يه در نظريه رمان نو مطرح مي کرد با نظريه «هنرمند در خانه شيشه اي»در مانيفست سوررئاليسم برتون مقايسه کرد که آن هم بعدتر با نفوذ نظام هاي مارکسيستي به حريم خصوصي زندگي انسان ها دچار سو تعبير شد.
اما از طراوت و تازگي توليدات اوليه مکتب رمان نو که بگذريم، طي دهه هاي بعدي با کاهش شور خلاقه نويسندگان و روند رو به افراط آثار تجربي که از ريشه هاي کهن داستان نويسي بريده بودند، مکتب تازه هم به دام تکرار افتاد، تا جايي که بعضي از نويسندگان نسل بعد کاهش محبوبيت ناشي از بي رمقي آثار خود را به بي رمقي هنر رمان نسبت دادند و مرگ اين هنر را رسمأ اعلام کردند.
با اين همه بهترين آثار اين مکتب به قلم نويسندگاني نظير رب گري يه، مارگريت دورا و ناتالي ساروت چندين نسل از خوانندگان را در دنياي ادبيات به هيجان آورده است، و از آنجا که هنوز همه طراوت اين آثار از ميان نرفته مي توان پيش بيني کرد که دست کم به منزله نوعي رمان در تاريخ اين هنر باقي خواهد ماند.
رب گري يه سينماگر
همزمان با نوشتن بيش از ده رمان و رساله هاي ادبي در طول دوران حياتش رب گري يه فيلمساز هم در متن سينماي فرانسه از دوران موج نو تا واپسين اثرش، گراديوا در سال 2006 داشت؛ جايي که آثار بلندش در مقام فيلمنامه نويس «سال گذشته در مارين باد»به گارگرداني الن رنه و فيلم هاي خودش در مقام نويسنده و کارگردان همچون، جاودانه(1963)، قطار سريع السير اروپا (1966)، بهشت و بعد (1970)، در کنار رمان هاي اوليه اش پاک کن ها(1953)، چشم چران(1955) و حسادت(1957) از موفقيت زيادى برخوردار شد.
رب گري يه نيز مانند دوست و همکارش الن رنه در مرکز جنبش موج نوي سينماي فرانسه قرار نداشت، اما تأثيرآنها در جرياني که به نام سينماي مولف خوانده شد کم تر از چهره هاي اصلي اين جنبش تاريخي نبود.
-
نویسندگی
نخستین رمان وی یه با نام «جوانی» در بیست و دو سالگی نوشته شد، اما هرگز منتشر نشد. پاککنها اولین اثر رب-گریه یه بود که در ۱۹۵۳ توسط انتشارات مینویی چاپ شد. این رمان که مضمونی پلیسی داشت در آن سال برنده جایزه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شد و به شدت مورد توجه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
منتقد برجسته ادبیات فرانسه قرار گرفت.
آلن رب گری یه در سال ۱۹۵۵ در مقام مدیر ادبی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قرار گرفت و رمان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
را به چاپ رساند. این کتاب که به روانشناسی یک
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
کار در حال و هوایی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میپرداخت جایزه منتقدان را از آن او کرد. او از آن پس شروع به همکاری با گاهنامه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
کرد. مقالات آلن رب گری یه در این مجله سالها بعد در کتاب مستقلی با عنوان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به چاپ رسید.
موفقیت اصلی رب گرییه اما در سال ۱۹۵۷ رخ داد. رمان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
که گذشته و حال و آینده را در کنار یکدیگر عرضه میکرد، نوید ظهور یک نویسنده صاحب سبک را میداد. این کتاب برای آلن شهرت و اعتبار فراوانی را به ارمغان آورد.
سبک ادبی
رب گری یه از مهمترین چهرههای جنبش ادبی و هنری
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
یا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بود که در دهه ۱۹۶۰ هیاهوی بسیاری به پا کرد رب گری یه از نظر فکری به فلاسفه المانی به ویژه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و سبک داستان پردازی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
گرایش داشت و دیدگاه او با تفاوت قائل شدن میان واقعیت و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
، به این معنا که درک رئالیستی واقعیت نمیتواند تمامی آن را بیان کند، بسیار نزدیک به جریان فلسفی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میشد که در همان زمان در فرانسه پا گرفته بود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
از برجستهترین شارحان پست مدرنیسم به ویژه در حوزه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
همواره به طرز اغراقآمیزی داستانهای آلن رب گری یه را تحسین میکرد.
رب گری یه به شدت از توصیفات رئالیستی مبتنی بر راوی دانای کل، آن چنانکه در آثار
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به چشم میآید پرهیز میکرد و با توصیف عینی جزئیات و خودداری از بهکارگیری صفت به
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نزدیک میشد.
روش او در بهرهگیری از تلفیق رؤیا و واقعیت و در هم ریختن خط طولی زمان، داستانهای
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
را به یاد میآورد.
منبع: ویکی پدیا