خداحافظ، نا امیدی
بشر از دیرباز به شناخت خویشتن علاقهای وافر ابراز میداشته و در این راهسخت تلاش و کوشش و اهتمام میورزیده و بر همین اساس و میل درونی برایشناخت خویشتن است که حالات سلامت و بیماری برای وی از اهمیتی درخور وشایسته برخوردار شده است. افسردگی یکی از نخستین اختلالهای روانی است کهپزشکان به شرح آن پرداختهاند. مشهورترین حالت افسردگی احساس دلتنگی ودلگرفتگی و یا قرار داشتن در حالت خلقی بد است. این احساسها معمولاکوتاه بوده و تاثیرات کم و جزئی بر روی فعالیتهای معمول روزانه دارند. درسطح بعدی افسردگی نشانهها شدت یافته و برای دورهای طولانیتر تداوممییابد.فعالیتهای روزمره ممکن است به شدت سخت شوند. اما هنوز شخص قادربه مقابله با آنهاست. به هر حال در این حالت احساس ناامیدی شاید آنقدرشدید شود که خودکشی به عنوان تنها راهحل به نظر برسد. کسی که افسردگی راتجربه میکند ممکن است نوسانات شدیدی را در خلق تجربه کرده و یا حتی آرزویکنارهگیری کامل از فعالیتهای معمول روزانه و دنیای بیرون را داشته باشد.
● عوامل موثر در بروز افسردگی
بروز افسردگی در فرد دلایل مختلفی میتواند داشته باشد، از جمله حوادثمختلفی که در دوران زندگی پیش آمده، رفتار دیگر اعضای خانواده نسبت به او،تغییر محل، محل زندگی و یا شکست و ناکامیهای زندگی را میتوان نام برد. کسانی که در کودکی از حضور در اجتماع و فعالیتهای گروهی و اجتماعی محرومبودهاند و بیشتر وقت خود را در منزل گذراندهاند در آینده بیشتر در معرضابتلای به این بیماری قرار میگیرند.
▪ اتفاقات زندگی:
بسیار عادی است که در زمان روبهرو شدن با یک فاجعه غمانگیز مانند داغدیدگی و یا از دست دادن شغل افسرده شویم.
▪ شرایط و موقعیتها:
اگر ما تنها بوده و دوستی نداشته باشیم، تحت فشار روانی باشیم، نگرانیداشته و یا از نظر جسمی افت کرده باشیم، احتمال بیشتری میرود که افسردهشویم.
▪ بیماری جسمی:
افسردگی بیشتر زمانی که از بیماری جسمی رنج میبریم به سراغ ما میآید.
▪ شخصیت :
هر فردی احتمال دارد افسرده شود اما برخی از افراد احتمال بیشتری برای افسرده شدن دارند.
▪ جنسیت:
زنان بیشتر از مردان افسرده میشوند شاید به این دلیل که مردان کمتراجازه میدهند احساساتشان بارز شود و اغلب بر آنها سرپوش میگذارند.
لذت بردن از زندگی و علاقمند شدن به انجام کارهای روزمره برای این عدهدشوار میشود. کارهای لذتبخش معمولی مانند خواندن روزنامه و یا تماشایتلویزیون دشوار و تحملناپذیر میشود. وقتی افسردگی به شدیدترین سطح خودمیرسد ممکن است توانایی واکنش هیجانی را از دست بدهد و به آنجا برسد کهاحساس خوب و بد چندان تفاوتی برایش نکند و ممکن است با آرزوی مرگ واقعااقدام به خودکشی کند.
لبخند بزنید و تظاهر کنید که خوشحال هستید. راست بایستید و قامت خمیده وافسردهوار به خود نگیرید. تحقیقات نشان میدهند که شکل چهره واقعامیتواند نوع احساس انسان را تغییر دهد. وانمود کردن به تجربه یک حالتعاطفی، واقعا آن حالت را در شما ایجاد میکند.
● درمان افسردگی
باید توجه داشت اگر چه حدود ۳۰درصد افراد در طول عمر خود حداقل یکباردرجاتی از این بیماری را تجربه میکنند اما آنچه به طور اساسی به درماننیاز دارد پا برجا بودن حداقل ۵ علامت به مدت ۲هفته است. خوشبختانه راههایموثر فراوانی برای درمان افسردگی وجود دارد که در این رابطه میتوان بهموارد زیر اشاره کرد:
ـ چرخه خواب وبیداری خود را تنظیم کنید. در طول روز چرت نزنید تا تنظیم برنامه آسانتر شود.
ـ بیشتر کار کنید چون اعتمادبهنفس شما را زیاد میکند اما اگر در آن واحدمثلا در ۳ جا کار میکنید حتما آن را کم کنید چون تنش روانی را زیادمیکند.
ـ قهوه کمتر بخورید یک فنجان قهوه شیرین ممکن است افسردگی را دو برابر کند.
ـ ورزش کنید. برایتان بسیار خوب است به طور منظم به ورزشی که برایتان مناسب است بپردازید.
ـ تلویزیون کمتر تماشا کنید. تماشای تلویزیون اثر رخوتزا دارد و افسردگی را تشدید میکند.
ـ اگر سیگار میکشید بدانید که سیگار باعث تشدید افسردگی میشود آن را ترککنید، اگر نمیتوانید حتما کمک بگیرید (پزشک و...) ترک سیگار به درمانافسردگی کمک زیادی میکند.
ـ کتابهای مناسب درباره افسردگی و راههای مبارزه با آن را بخوانید.
ـ از عطرهای مناسب استفاده کنید برخی عطرها مانند گل یاس عملا تحرک فرد افسرده را بالا میبرد.
ـ مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدفشار خون، ضدآلرژی و... افسردگی راتشدید میکند. پرکاری یا کمکاری غدد مانند تیروئید نیز میتواند باعثبروز افسردگی شود. از پزشک خود کمک بخواهید.
ـ نواختن موسیقی مناسب در بهبود افسردگی موثر است. یک روانپزشک نواختنموسیقی را شیوهای جهت تخلیه احساسات و هیجانات منفی و همچنین خاطراتناخوشایند میداند.
ـ یکی دیگر از راههای کاهش افسردگی استفاده از نور طبیعی است. نور به بهترشدن کارکرد بدن کمک میکند بنابراین به محض بیدار شدن، پردهها را کناربزنید تا نور بیشتری به درون اتاق بتابد. از آن بهتر این است که هرچهسریعتر از منزل خارج شده و در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرید.
ـ با کسی که دوستش دارید در مورد موضوعی لذتبخش صحبت کنید. یکی ازسریعترین راهها برای مبارزه با افسردگی ایجاد ارتباط با دیگران (افرادیکه به آنان علاقهمند هستید) است از آنان دوری نکنید.
ـ بسیار مهم است که بر فعالیتهای اجتماعی خود بیفزایید.
ـ هرگاه احساس تنش میکنید از روشهای خود آرامبخشی استفاده کنید. نفس عمیق و پرداختن به امور تفریحی میتواند کمککننده باشد.
ـ لبخند بزنید و تظاهر کنید که خوشحال هستید. راست بایستید و قامت خمیده وافسردهوار به خود نگیرید. تحقیقات نشان میدهند که شکل چهره واقعامیتواند نوع احساس انسان را تغییر دهد. وانمود کردن به تجربه یک حالتعاطفی، واقعا آن حالت را در شما ایجاد میکند.
ـ نسبت به یادگیری یک زبان خارجی اقدام کنید. تجربه نشان میدهد تلاش برایفراگیری زبانی غیر از زبان مادری میزان اعتماد بهنفس افراد را به شدتافزایش داده و در آنها ایجاد روحیهای پرنشاط مینماید. امتحان کنید.
ـ علاوه بر به کار بستن موارد فوق عملیترین و مهمترین راه درمان، استفادهاز داروهای ضدافسردگی است که انواع مختلف دارند. هر بیمار ممکن است به یکیا چند نوع داروی خاص پاسخ مناسبی بدهد. به هر حال اکثریت قریب به اتفاقبیماران به یک مورد درمان دارویی همراه با بهرهگیری از خدمات مشاوره وروان درمانی پاسخ خواهند داد.
رضا ساعی شاهی
منبع:
همشهری