گرچه از بیوگرافی سعدی در تایپیکهای دیگه مطلب هست ولی لازم میدونم در اینجا هم به طور مختصر به این موضوع پرداخته بشه.
درباره شاعر
سعدي بدون ترديد يكي از پنج شاعر طراز اول زبان فارسي و بزرگترين شاعر ايران است كه فصاحت و زيبايي كلام او را مانندي نيست و شيوايي او در نظم و نثر زبانزد همگان است.
شيخ مصلحالدين مشرفبن عبدالله، مشهور به "سعدي شيرازي" در سال ۶۰۰هجري قمري يا در نيمه نخست قرن ششم هجري در شيراز ديده به جهان گشود.
درمورد تاريخ دقيق تولد او ترديد وجود دارد و گفته ميشود كه او در سال هاي بين ۶۱۰تا ۶۱۵به دنيا آمده است.
پدر او در دستگاه ديواني اتابك سعدبن زنگي، فرمانرواي فارس، كار ميكرد، سعدي نوجوان بود كه پدر خود را از دست داد و سپس به توصيه اتابك فارس براي ادامه تحصيل به بغداد رفت و در نظاميه و مراكز علمي ديگر آنجا، دانش آموخت و از حجره مدرسه و كمك هزينه تحصيلي كه مديران مدرسه نظاميه ميپرداختند، بهره بسيار برد و بيشتر اوقات خود را به درس و بحث گذراند.
او به هنگام اقامت در بغداد، از محضر استاداني چون "شيخ ابوالفرج جوزي" و "شيخ شهابالدين سهروردي" بهره برد.
سعدي پس از فراغت از تحصيل به سفر پرداخت و راهي سرزمينهاي ديگر شد و در اقاليم غربت سالياني بسر برد و اين سير و سفر، نزديك سي سال به طول انجاميد.
حجاز و مكه، دمشق، بيابان قدس و طرابلس و حلب، بصره، اسكندريه، كوفه، جزيرهي كيش، كاشغر، ديار بكر، ديار مغرب، بلخ و باميان، دمشق، روم شرقي (تركيه امروز)، شهر صنعا واقع در يمن، و ديدار از سومنات هند از جمله مكانهايي است كه سعدي دربوستان و گلستان به سفر به اين مناطق اشاره كرده است.
سرانجام سعدي پس از چهل سال سير آفاق و انفس، با توشهاي ارزشمند از تجربه و دانش به شيراز برميگردد و حاصل معنوي، اخلاقي، احوال روحي و اجتماعي، انديشهها و جهانبيني خود را در سال ۶۵۵در قالب كتاب "بوستان" و در سال ،۶۵۶در كتاب "گلستان" به رشته تحرير درميآورد.
اين دو كتاب كه نتيجه عمري جهانگردي و تجربهاندوزي و مشاهدات سعدي بوده، گنجينه ارزشمندي از نكتههاي اجتماعي و اخلاقي و راه و روش بهتر زيستن است.
در كتاب گلستان، سعدي با زيباترين شكل و در نهايت متانت و استواري، كلام را با شوخي و مزاح در همآميخته، چنانكه خود او ميگويد: "داروي تلخ نصيحت، به شهد رافت برآميخته تا طبع ملول از دولت قبول، محروم نماند." كتاب گلستان كه شاهكار نثر فارسي و سرآمد همه آثار منثور فارسي است، در يك ديباچه و هشت باب به نثر مسجع نوشته شده است، اغلب اين نوشتهها كوتاه و داستان گونه و مملو از پندهاي اخلاقي است.
سعدي نثر مسجع را از نظر زيبايي و كوتاهي كلام به اوج خود رسانده است و هنوز كسي نتوانسته با او در اين مورد برابري كند.
از ويژگيهاي كار سعدي اين است كه بسيار آگاهانه به بزرگان و حاكمان پند و اندرز ميدهد، چنانكه هيچكس به اندازه او پادشاهان، حاكمان، صاحبان قدرت و زر و زور را به مهرباني و رعيتنوازي دعوت نكرده و به وظيفه خويش آگاه نساخته است.
سفرهاي فراوان به ديگر نقاط، ديد او را به جهان و جهانيان گستردهتر ساخت، به گونهاي كه فقط به مردم فارس و يا ايران نميانديشيد، بلكه جهاني را مد نظرداشت.
برهمين مبناست كه نظريه بشردوستي و انساني او در ترجمه بيت "بنيآدم اعضاي يكديگرند/ كه در آفرينش ز يك گوهرند" بر سردر تالار جامعه ملل نقش بسته است.
عالم مطلوب سعدي بر اساس عدالت و دادگستري نهاده شده، او پيشرفت هر حكومتي را در پيوند با مردم و طريقت را نيز در خدمت به خلق ميداند و با زيركي و هوشياري خردمندانه ميكوشد پادشاه را قبل از هر فرد ديگر به وظيفه رعيتپروري و مردمداري خويش آگاه سازد.
شايد سعدي تنها شاعري باشد كه كلامش را سهل و ممتنع ميدانند، زيرا سخن منظوم او به قدري شيوا و بيتكلف است كه به نثري روان و ساده نزديك است.
شاعراني همچون جامي در كتاب بهارستان، مجد خوافي در روضهي خلد، قاآني شيرازي در پريشان، ميرزا ابراهيم خان تفرشي در ملستان و حكيم قاسمي كرماني در خارستان به تقليد از گلستان سعدي اشعار بسياري سرودهاند كه البته هيچ يك را نميتوان در رديف اشعار سعدي قرار داد.
در سرودن غزل و بيان اخلاق و عرفان عملي جز حافظ شيرازي هنوز شاعري نتوانسته به سبك و شيوه سعدي غزل بسرايد.
سعدي پس از نگارش بوستان تا زمان درگذشت خويش، يعني زماني نزديك به كمتر از چهل سال، به خلق آثار ديگري در زمينه نظم و نثر پرداخت.
در نظم، به سرودن غزليات، قصايد و ترجيعات و در زمينه نثر، به نوشتن آثاري چون مجالس پنجگانه، نصيحهالملوك، رسالهي عقل و عشق و تقريرات ثلاثه همت گماشت.
"عبدالعلي دستغيب" منتقد ادبي بر اين باور است كه: اروپا، ادبيات فارسي را با شعر سعدي شناخت.
وي ميگويد: بعد از آغاز دوره رنسانس، اروپاييها به شعر سعدي توجه كردند و آثار او به زبانهاي اروپايي ترجمه شد.
"كساني چون لافونتن، جنبههاي داستاني آثار او را در كارهاي خود تاثير دادند و افرادي چون مونتسكيو، لامارتين و حتي ويكتورهوگو به جنبههاي شعر سعدي توجه كردند.
وي ميگويد: گلستان سعدي زماني كه به فرانسه ترجمه شد، نهضت رمانتيسم فرانسه و بعد اروپا را تحت تاثير قرار داد، شعرايي چون "پوشكين" در روسيه و "امرسون" در آمريكا نيز تحت تاثير اشعار سعدي بودهاند.
سعدي سرانجام به سال ۶۹۱يا ۶۹۴هجري قمري روي در نقاب خاك كشيد و در شيراز به خاك سپرده شد.
تو انجمن از سعدی بسیار سخن گفته شده و انصافا بحث های خوب و آموزنده و شیرین ولی در مورد حکایتهای آموزنده و دلنشین ایشون کمتر صحبت شده.
دوستان عزیز میتونن تو این تایپیک حکایتهای سعدی رو بزارن.
با تشکر