توصیه های غذایی در ماه رمضان
چه غذاهایی برای وعده‌های افطاری و سحری مناسب‌ترند؟ برای رفع یبوست ناشی از كمبود مصرف مایعات در طول روزهای این ماه، باید چه كار كرد؟ آیا فعالیت‌های بدنی هم در طول ایام این ماه مبارك، توصیه میشود؟ كدام دسته از بیماران باید از روزه گرفتن پرهیز كنند؟ و... پاسخ به این سوال‌ها را از زبان كارشناسان بخوانید.
دكتر عباس شجاعی، متخصص علوم تغذیه دانشگاه اصفهان:
هنگام سحر از خوردن غذاهای خشك نظیر كوكوسبزی، كوكو سیب‌زمینی، كتلت و گوشت‌های سرخ شده مثل كباب، جوجه كباب و ماهی خودداری كنید. این غذاها به همراه غذاهایی كه ادویه زیادی می‌طلبد، باعث عطش زیاد و ترشیدگی معده می‌شوند. تمام روزه‌داران و خصوصا آنها كه دچار بیماری‌های گوارشی و معده هستند، سعی كنند از خوردن این غذاها بپرهیزند و یا از لیمو ترش، ماست و سبزی خوردن در كنار این غذاها استفاده كنند. روزه‌داران در سحر یا افطار هم باید از مصرف زیاد غذاهای شیرین و چرب مانند زولبیا و بامیا برای پیشگیری از بروز ناراحتی‌های گوارشی و ترش كردن و سوزش سر معده، پرهیز كنند. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و كالباس نیز در سحری یا افطاری مناسب نیست زیرا این غذاها زمینه بروز ناراحتی‌های گوارشی نظیر ترش كردن را فراهم می‌كنند.
دكتر ربابه شیخ‌الااسلام، مدیر كل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت:
افراد روزه دار همانند زمانی كه روزه‌دار نیستند باید ۳ وعده غذا بخورند كه این وعده ها شامل سحر، افطار و شام است. در ماه مبارك رمضان استفاده از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل ۴ گروه اصلی غذایی یعنی نان و غلات، میوه ها و سبزیجات، گوشت و حبوبات، و تخم مرغ و لبنیات، برای حفظ سلامت بدن و تامین انرژی و نیازهای تغذیه‌ای بدن توصیه می شود. استفاده از خرما در ماه رمضان به‌خصوص در هنگام افطار برای تامین قند خون فرد روزه دار بسیار موثر است. روزه‌داران سعی كنند به جای غذاهای چرب و سرخ شده، از غذاهای آب پز و بخارپز شده استفاده كنند.
دكتر مسعود كیمیاگر، متخصص تغذیه:
نیازی به حذف هیچ یك از وعده‌های غذایی نیست. در ماه رمضان انسان دچار محدودیت یا محرومیت مواد غذایی نمی‌شود و احتیاج به ذخیره‌سازی مواد غذایی پیش از ماه رمضان وجود ندارد. با توجه به این كه در ماه رمضان یك وعده غذایی حذف میشود، همه افراد باید حداقل ۲۰ درصد كمتر از ماه‌های عادی غذا بخورند. با مصرف متعادل مواد غذایی در ماه رمضان، بدن فرصت سوزاندن چربی‌های اضافه را پیدا می‌كند. تمامی روزه‌داران باید وعده سحری را در برنامه غذایی خود داشته باشند زیرا حذف این وعده سلامتشان را به خطر می‌اندازد.
دكتر بزرگمهر، دبیر انجمن تغذیه ایران:
در ماه مبارك رمضان از مصرف بیش از حد غذاهای چرب و شیرین خودداری كنید. روزه داران هنگام افطار از مواد غذایی شیرین مانند زولبیا، بامیه و حلوا به مقدار زیاد مصرف نكنند زیرا باعث افزایش وزن میشود. انجام پیاده‌روی و ورزش در این ماه، توصیه می شود. همه افراد باید افطار خود را با آب ولرم باز كرده و پس از آن از نان، پنیر، گردو و غذاهای گرمی مانند آش استفاده كنند و حتما بین افطار تا شام یك تا ۲ ساعت فاصله بگذارند و حتما در این زمان آب فراوان بنوشند.
میترا زراتی، كارشناس ارشد تغذیه و استاد دانشگاه:
فعالیت زیاد نوجوانان روزه‌دار در ماه رمضان منجر به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق در طی ساعات روز میشود و این می‌تواند زمینه‌ساز سوء تغذیه خفیف یا شدید باشد. بهترین ورزش‌ها در طول این ماه، شنا و پیاده‌روی پس از صرف افطار است چرا كه این ورزش‌ها از گرفتگی عضلات و بروز یبوست پیشگیری می‌كنند.
شیده فتاحی، واحد آموزش همگانی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی كشور :
اگر در ماه مبارك رمضان دچار یبوست هستید می‌توانید از خورشت‌های ملین مثل خورشت آلو و دیگر خورشت‌های سبزی‌دار استفاده كنید. خوردن انواع سبزی‌های خام و پخته و میوه‌های خیسانده مانند آلو و انجیر به بهبود این وضعیت كمك می‌كند. مصرف روغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست موِثر است. خوردن چای پررنگ ، قهوه و‌كاكائو موجب پیدایش حالت یبوست میشود. مصرف آب كافی برای رفع یبوست و دفع سموم و مواد زائد بدن و انجام واكنش‌های بیولوژیكی داخل بدن مفید است. بعضی از روزه‌داران بدون سحری روزه می‌گیرند كه این امر موجب میشود نیازهای تغذیه‌ای تامین نشده و در نتیجه كمبود بیش از حد انرژی و سوخت ناقص چربی‌ها، تركیبات كتونی در بدن ایجاد كند كه منجر به ایجاد بوی بد دهان و سر درد و دردهای عضلانی میشود.
دكتر افرا درخشی، متخصص تغذیه:
مصرف نان، پنیر، سبزی و مایعات همراه خرما بهترین افطار به شمار می‌رود و صرف شام برای جلوگیری از ولع پس از افطار ۲ساعت بعد توصیه میشود. علاوه بر افطار، در خصوص سحر نیز خوردن غذای كامل توصیه میشود. خوردن غذای سحر ضمن افزایش كارایی روزانه، از بروز صدمات سیستم عصبی، چشم و قلب جلوگیری می‌كند. سحری باید شامل یك وعده غذای كامل سبك و سرخ نشده باشد.
دكتر برومند، فوق تخصص كلیه:
بیماران كلیوی كه تحت درمان دیالیز قرار گرفته‌اند، باید از روزه گرفتن خودداری كنند. با توجه به اینكه بیماران دیالیزی قدرت تطابق پرخوری و كم خوری را ندارند و بیشتر اوقات هم كم اشتها هستند، از نظر پزشكی، قادر به روزه گرفتن نیستند.
دكتر كیوان دادخواه، متخصص جراحی كلیه و مجاری ادراری :
با توجه به اینكه در ماه مبارك رمضان، افراد در معرض كم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع میشود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشكیل سنگ‌های كلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار نمایند. همچنین، افرادی كه تشكیل سنگ‌های ادراری در آنها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت ۶ ماه داشته‌اند و یا هم اكنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینه مصرف مایعات رعایت نمایند. اما روزه‌دارانی كه فقط یك نوبت سنگ ادراری درمان شده داشته‌اند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر می توانند روزه بگیرند.
دكتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشكی كودك و نوجوان:
روزه‌داری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبه های مذهبی، به عنوان یك شیوه روان درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آنها را تقویت می‌كند. البته بیماران مبتلا به اختلالات روانی در صورت روزه‌داری، باید علاوه بر تغذیه مناسب، برنامه‌‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته باشند. درصورتی كه این بیماران در مرحله بهبود، از تغذیه مناسب برخوردار نباشند از نظر مكانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر عمل كرده و به خوبی نمی‌توانند با تغییرات حاصله از نظر سبك زندگی روزانه در این ماه كنار بیایند. در نتیجه با عود و یا تشدید علائم بیماری مواجه می‌شوند كه به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یك ماهه خودداری كنند. اما روزه‌داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد، نه تنها مضر است بلكه از لحاظ شرعی نیز منع دارد.
برگرفته از : [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
