ممکن است نام کوچک مرد موبور روس را در هر زبانی یک جور صدا کنند اما مهم این است که او را در هر نقطه جهان با نام کسپرسکی میشناسند. فقط این مهم است که مرد روس توانسته بعد از 14 سال کار مداوم و پشتکار که در پس ایدههای نابش داشت به جایی برسد که امروز آوردن نامش مساوی باشد با اطمینان خاطر و اعتماد برای کسانی که روز و شب خود را در فضای مجازی سر میکنند.
یوجین کسپرسکی اکتبر سال 1965 میلادی در نووروسییسک به دنیا آمد؛ یعنی درست در زمان اوج قدرت کمونیستها و بگیر و ببندهای سیاسیشان. خودش فضای سیاسی آن زمان را در باورهایش بیتاثیر نمیداند؛ «فضای آن زمان آنقدر بسته بود که همه را خود به خود امنیتی بار میآورد. شاید همین باشد که روسها این روزها بهترین سیستمهای امنیتی دنیا را میسازند.» عاشق ریاضیات بود تا جایی که یکی از بزرگترین سرگرمیهایش در دوران دبیرستان حل کردن مسائل ریاضی دشواری بود که در مجلههای تخصصی ریاضیات و هندسه منتشر میشد.
البته در فیزیک هم از همان جوانی سررشته داشت. یوجین در سالهای دبیرستان به کلاسهای ویژه فیزیک و ریاضی انستیتو فیزیک مسکو میرفت. او جوانترین ریاضیدان این موسسه در آن دوران بود. همانجا بود که یوجین به عنوان یکی از نخبههای جوان روس شناخته شد. دولت شوروی سابق خطاب به دبیرستان محل تحصیل یوجین به آنها سفارش کرده بود از هیچ تلاشی برای موفقیت جوان با استعداد روس دریغ نکنند.
آنها هم یوجین را در دو سال آخر دبیرستان برای فراگیری علوم روز فیزیک و ریاضی به مرکز آموزش دانشگاه دولتی مسکو فرستادند. پسر جوان به سفارش دولتیها به مرکز آموزش وزارت دفاع روسیه رفت، مرکزی که تحت نظر کا.گ.ب هدایت میشد. یوجین در آنجا علوم ارتباطات و رایانه خواند اما از همان زمان شایعه شد که او یک جاسوس روسی است و برای کا.گ.ب کار میکند. تا سال 1991 همه جور کاری در باب رایانه و سیستمهای برنامهریزی کرد اما یک روز ویروسی ساده جریان زندگی استعداد درخشان روسیه را زیر و رو کرد.
باز هم یک اتفاق
یک روز صبح رایانه خانگی یوجین آلوده به ویروس کاسکید شد. سر و کله زدن برای از بین بردن این ویروس نقطهعطف زندگی یوجین و شاید بسیاری از دوستداران فناوریهای نوین در سالهای بعدی شد. یوجین از آن زمان بود که دیگر رفت سراغ کار ویروسهای مزاحم. یوجین کسپرسکی دیگر فقط یک تحلیلگر و برنامهریز اطلاعاتی برای کا.گ.ب و... نبود. حالا او دغدغه دیگری داشت.
یوجین در مرکز تحقیقاتی محل کارش به تحقیق درباره انواع ویروسهای امنیتی پرداخت. او برای پیدا کردن راههای مبارزه با هر کدامشان ماههای زیادی وقت گذاشت؛ دورانی که خودش از آنها به عنوان دوران گندزدایی یاد میکند. «روزهای عجیبی بود. من با موجود تازهای آشنا شده بودم.
درست مانند متخصص آزمایشگاهی که یک روز ویروس تازهای را روی لام میبیند، من هم ویروسها را از همان زمان شناختم. برای من ویروسها جان داشتند و باید برای مقابله با هر کدامشان از یک راهی وارد شد. درست مانند ویروسهای واقعی!» اولین تجربه ضدویروسی آقای استعداد درخشان پاک کردن کاسکید از روی رایانههای وزارت دفاع روسیه بود. برای این کار هم کلی برنامه نوشت و کدهای زیادی را امتحان کرد؛ مجموعهای که بعدها زمینه اصلی طراحی یکی از بزرگترین دیتابیسهای ضدویروسی دنیا شد؛ آنتیویروسی قوی و کارساز به نام کسپرسکی!
یوجین تلافی میکند
یوجین که دیگر ویروسها همه فکر و ذهنش را مشغول کرده بودند در سال 1889 به تحصیل در رشته ویروسیابی مشغول شد و بعد از مدتی یک کارشناس حرفهای شد؛ یک ویروسکش ماهر که برای روسها و سازمانهای امنیتیشان اهمیت زیادی داشت. اما کسپرسکی برای این حرفها ساخته نشده بود.
او نمیخواست به خاطر لطفی که زمانی وزرات دفاع روسیه در حق او کرده بود برای همیشه زیر دین آنها باقی بماند. نمونه آزمایشی آنتیویروس کسپرسکی را در سال 1994 با نام AVP به بازار آورد. AVP در آن زمان هم برای خودش از بهترینها بود. در تست آزمایشگاهی دانشگاه هامبورگ آنتیویروس AVP تنها نرمافزاری بود که میتوانست در یک دقیقه بیشترین تعداد ویروسها را شناسایی کند.
یوجین هم مانند همه آدم معروفهای دنیا دوست داشت که نامی از خودش در عرصهای که برای آن زحمت زیادی کشیده بود داشته باشد؛ برای همین برند «کسپرسکی» را انتخاب کرده و شرکت Kaspersky Labs را از سال 1997 به همراه همسرش ناتالیا کسپرسکی و یکی دیگر از دوستان دوران تحصیلش تاسیس کرد.
اما گام اساسی و نقطه اوج شرکت کسپرسکی سه سال بعد بود؛ نوامبر سال 2000 میلادی. زمانی که یوجین کسپرسکی به طور رسمی آنتیویروس کسپرسکی را جایگزین نام AVP کرد و قویترین آنتیویروس دنیا را پدید آورد. البته جاهطلبیهای نخبه روس فقط به همینجا ختم نشد. هفت سال بعد او رئیس شرکت بزرگ کسپرسکی بود و مرد شماره اول تامین امنیت همه سیستمهای امنیتی دنیا و البته سرمایهای که از پارو بالا میزد، رقمی بالاتر از 800 میلیون دلار!
شرکت کسپرسکی سالهاست بهترین نرمافزار ایمنیساز را تولید میکند
اولین ویروسیاب دنیا
وقتی دیمیتری مدودوف - رئیس جمهور روسیه - نشان افتخار کشور را به دست یوجین کسپرسکی داد همه باور داشتند مرد روس به چیزی که باید رسیده است. تلاشهای کسپرسکی خیلی زود جواب داد. شرکت کوچک او که زمانی فقط سه کارمند داشت (یوجین، ناتالی همسرش و یکی از دوستان دوران تحصیلش) حالا نزدیک به 1700 نفر کارمند دارد و در 100 کشور دنیا هم نمایندهای رسمی دارد.
در سال 2008 آنتیویروس کسپرسکی (مهمترین محصول شرکت امنیت دادههای کسپرسکی) به عنوان بهترین نرمافزار ویروسیاب دنیا انتخاب شد. در سال 2009 در رده بهترین نرمافزارهای دنیا قرار گرفت. کسپرسکی در سال 2010 همچنان موفق بود. مجله پیسی ورلد نرمافزار امنیت اینترنتی این شرکت را به عنوان دومین ایمنساز رایانهای دنیا انتخاب کرد.
آن هم با امتیاز 5/4 از 5. میگویند کسپرسکی در حال حاضر 300 میلیون کاربر در سراسر دنیا دارد که هر هفته 150 هزار کاربر به تعدادشان اضافه میشود. جالب اینکه کسپرسکی محبوب خیلی از آدم معروفهای دنیاست. نمونهاش جکی چان هنرپیشه چشمبادامی هالیوود که این روزها سخنگوی اول شرکت کسپرسکی شده است!
ناتالیا کسپرسکی در موفقیت شوهرش سهم زیادی داشت
همکار که هستیم!
اینکه میگویند همیشه پای یک زن در میان است، بیراه نگفتهاند. اگرچه یوجین پسر بااستعداد روسها مغز متفکر فیزیک و ریاضی زمان خودش بود و کا.گ.ب کلی برایش سرمایهگذاری کرده اما با این حال زمانی توانست خودی نشان بدهد که ناتالیا سر راهش قرار گرفت. ناتالیا ایوانویا در سال 1989 از موسسه مکانیک الکترونیک مسکو با رتبه عالی فارغالتحصیل شد.
بعد از آن هم به سرعت به استخدام شرکت طراحی علمی درآمد. ناتالیا در این مرکز به عنوان محقق کار میکرد. در سال 1994 زن جوان در مرکز فناری اطلاعاتKAMI مشغول به کار شد. از آن زمان بود که او نیز سر و کارش به ویروسهای رایانهای افتاد. این شرکت AVP آنتیویروس ساخته یوجین را حمایت میکرد. همانجا بود که یوجین و ناتالیا با هم آشنا شده و بعدها ازدواج کردند.
ناتالیا با تاسیس شرکت کسپرسکی اولین رئیس آن شد. گرچه زن و شوهر جوان در سال 2007 با خرید 80 درصد سهام شرکت یوجین را به عنوان مرد اول کسپرسکی معرفی کردند؛ اما هنوز هم خیلیها موفقیت امروز کسپرسکی را مدیون ناتالیا میدانند. یوجین و ناتالیا بعدها با وجود داشتن دو بچه از هم جدا شدند اما همچنان در کنار هم به فکر کسپرسکی هستند و موفقیتهای آیندهاش. ناتالیا این روزها یکی از 10 زن قدرتمند روسیه است.